༄༅།།རྗེ་ཙོང་ཁ་བའི་གསོལ་འདེབས་ཤར་གངས་རི་མ།
【聖宗喀巴大師贊 · 東方雪山頌】
༄༅།།ཤར་གངས་རི་དཀར་པོའི་རྩེ་མོ་ན།།
東 方 潔 白 雪 山 頂 上
སྤྲིན་དཀར་པོ་གནམ་ལ་སྙེགས་འདྲ་བ།།
白 雲 悠 悠 升 騰 太 虛
དེ་མཐོང་བའི་མོད་ལ་བླ་མ་དྲན།།
見 彼 瞬 息 心 念 吾 師
དྲིན་བསམས་ཤིང་བསམས་ཤིང་དད་པ་སྐྱེ།།
每 念 師 恩 易 生 敬 信
སྤྲིན་དཀར་པོ་ལྡིང་བའི་ཤར་ཕྱོགས་ན།།
於 白 雲 繚 繞 之 東 方
འབྲོག་དགེ་ལྡན་རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་དེར།།
甘 丹 殊 勝 法 王 蘭 若
མཚན་བརྗོད་པར་དཀའ་བའི་དྲིན་པོ་ཆེ།།
譽 隆 恩 洪 諱 稱 其 名
ཕ་བློ་བཟང་གྲགས་པ་ཡབ་སྲས་བཞུགས།།
洛 桑 紮 巴 師 徒 同 住
ལམ་རིམ་པ་གཉིས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་སོགས།།
二 次 第 道 瑜 伽 等 等
ཆོས་ཟབ་ལ་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པར་གསུངས།།
甚 深 教 法 廣 為 宣 說
བོད་ཁ་བ་ཅན་གྱི་སྐལ་ལྡན་ལ།།
雪 域 藏 地 具 善 緣 者
མགོན་ཁྱོད་ཀྱི་བཀའ་དྲིན་བསམ་མི་ཁྱབ།།
怙 主 恩 德 不 可 思 議
སྒོས་སྙོམས་ལས་འཛིན་པའི་དགེ་འདུན་གྲུབ།།
卑 劣 愚 昧 之 根 敦 珠
བློ་ཅུང་ཆོས་ལ་ཕྱོགས་པ་འདི།།
此 心 今 稍 入 法 趣 者
རྗེ་ཡབ་སྲས་རྣམས་ཀྱི་བཀའ་དྲིན་ཡིན།།
乃 聖 師 徒 諸 之 深 恩
དྲིན་ཆེན་བར་ངེས་སོ་ཡབ་སྲས་རྣམས།།
恩 德 深 兮 摯 誠 感 泣
དུས་འདི་ནས་བྱང་ཆུབ་སྙིང་པོའི་བར།།
從 今 乃 至 成 菩 提 間
རྗེ་ཡབ་སྲས་ཁྱེད་རྣམས་མ་གཏོགས་པར།།
唯 依 師 徒 汝 眾 聖 賢
སྐྱབས་རེ་ས་གཞན་དུ་མི་འཚོལ་བས།།
除 此 以 外 別 無 皈 處
ཐུགས་བརྩེ་བའི་ལྕགས་ཀྱུས་དྲང་དུ་གསོལ།།
慈 悲 心 鉤 祈 願 攝 受
དྲིན་ཇི་བཞིན་འཁུར་བར་མ་ནུས་ཀྱང༌།།
恩 德 眾 望 未 能 肩 負
སེམས་ཆགས་སྡང་དབང་དུ་མ་སོང་བར།།
心 亦 未 著 於 諸 貪 染
མགོན་ཁྱོད་ཀྱི་བསྟན་པ་འཛིན་པ་ལ།།
為 持 怙 主 汝 之 聖 教
དུས་ནམ་ཡང་བརྩོན་པ་འགྱིད་པར་སྨོན།།
願 恒 精 進 一 切 時 中
ལར་ད་ལྟ་གངས་རིའི་ཁྲོད་འདི་ན།།
曾 妄 自 視 雪 域 之 中
རང་བསྟན་པ་འཛིན་པར་མཁས་ལེན་ཞིང༌།།
唯 己 當 是 護 教 承 人
གཞན་བསྟན་འཛིན་དགྲ་བོའི་དྭངས་མར་འཛིན།།
於 他 皆 作 障 敵 以 對
ཚུལ་འདི་ལ་སྐྱོ་བ་གཏིང་ནས་སྐྱེས།།
此 今 悲 妻 心 生 憂 疚
གཞན་ཕུང་བར་འདོད་པའི་ཀུན་སློང་དང༌།།
凡 所 動 念 詆 他 毀 彼
རྒྱུད་མཚན་འཛིན་དམ་པོས་བཅིངས་ལགས།།
功 熏 利 誘 為 名 所 縛
ལམ་མཐོན་པོར་གནས་པའི་མཁས་ལེན་བྱེད།།
心 高 倨 傲 誇 揚 自 詡
འདི་བརྟག་ན་ཀུན་གྱིས་ཁྲེལ་བའི་རྒྱུ།།
回 想 諸 種 悔 愧 難 當
ལམ་གོལ་སར་རྒས་པའི་སྡུག་ཡུས་ཀྱིས།།
自 入 歧 途 何 以 怨 尤
ཆོས་ཚུལ་བཞིན་བྱེད་པའི་གང་ཟག་ལ།།
如 法 行 之 補 特 伽 羅
རྒྱུད་ཁོང་ནས་འཁྲུགས་པའི་གདུག་སེམས་ཅན།།
懷 惡 與 彼 心 續 渾 然
གདོན་ཐུགས་ལ་ཞུགས་པ་མ་ལགས་སམ།།
莫 非 我 心 著 魔 者 耶
དགྲ་ཉོན་མོངས་འདུལ་ཐབས་མི་བྱེད་པར།།
不 求 調 伏 障 惱 之 法
གཤགས་འགྱེད་པ་ཙམ་གྱི་འཆད་ཉན་ཡང༌།།
僅 僅 聽 聞 略 作 答 辯
འདྲེ་ཤར་སྒོའི་ཕྱོགས་སུ་གནས་པ་ལ།།
如 是 魔 處 東 門 方 向
གླུད་ནུབ་སྒོར་གཏོང་བ་དོན་རེ་ཆུང༌།།
替 身 食 子 卻 送 西 門
དོན་དེ་ལྟར་གོ་བའི་བཤེས་གཉེན་རྣམས།།
如 是 領 會 善 識 者 我
སྤྱིར་ལུས་ཅན་ཀུན་ལ་བཀའ་དྲིན་བསམ།།
須 長 惦 念 有 情 恩 德
སྒོས་ཆོས་མཛད་ཡོངས་ལ་དག་སྣང་སྦྱོང༌།།
效 彼 一 切 梵 行 凈 相
དགྲ་ནང་ན་འདུག་པའི་ཉོན་མོངས་འདུལ།།
內 心 障 惱 倘 有 令 伏
མི་ཁོ་བོའི་རྗེས་འཇུག་གྲོགས་པོ་རྣམས།།
相 隨 於 我 諸 善 益 友
ཡིད་ཕྱོགས་སུ་ལྷུང་བས་མི་འཆིང་བར།།
無 有 偏 私 不 受 紛 擾
བློ་གཟུ་བོར་གནས་པའི་རྟོག་དཔྱོད་ཀྱིས།།
住 平 等 心 慎 作 思 惟
ལམ་དྲང་པོར་ཞུགས་པ་ཅིས་ཀྱང་ལེགས།།
當 行 正 道 任 皆 至 勝
གཏམ་འདི་ལ་བརྟེན་ནས་འགྲོ་བ་རྣམས།།
依 我 所 言 一 切 有 情
བྱམས་སྙིང་རྗེས་དྲངས་པའི་སེམས་བསྐྱེད་དང༌།།
令 生 慈 心 大 悲 作 引
དབྱིངས་སྤྲོས་བྲལ་རྟོགས་པའི་ལྟ་བ་ཡིས།།
證 得 法 界 空 性 正 見
དཔལ་བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་མྱུར་ཐོབ་ཤོག།
速 疾 願 成 無 上 菩 提
སྐུ་ལ་མཚན་དཔེའི་དཔལ་འབར་ཞིང༌།།
勝 妙 相 好 身 莊 嚴
གསུང་དབྱངས་ཡན་ལག་དྲུག་ཅུས་བརྒྱན།།
六 十 梵 音 語 莊 嚴
ཐུགས་ནི་ཟབ་ཡངས་མཁྱེན་བརྩེའི་གཏེར།།
悲 智 寶 藏 意 莊 嚴
དཔལ་ལྡན་བླ་མའི་བཀྲ་ཤིས་ཤོག།
具 德 上 師 吉 祥 來
ཅེས་པ་འདི་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཆེན་པོ་དགེ་
འདུན་གྲུབ་པ་དཔལ་བཟང་པོས་གདུངས་དབྱངས་སུ་མཛད་པའོ།།
此乃一切智賢德，根敦珠巴所造之悲歌。
【聖宗喀巴大師贊 · 東方雪山頌】
༄༅།།ཤར་གངས་རི་དཀར་པོའི་རྩེ་མོ་ན།།
東 方 潔 白 雪 山 頂 上
སྤྲིན་དཀར་པོ་གནམ་ལ་སྙེགས་འདྲ་བ།།
白 雲 悠 悠 升 騰 太 虛
དེ་མཐོང་བའི་མོད་ལ་བླ་མ་དྲན།།
見 彼 瞬 息 心 念 吾 師
དྲིན་བསམས་ཤིང་བསམས་ཤིང་དད་པ་སྐྱེ།།
每 念 師 恩 易 生 敬 信
སྤྲིན་དཀར་པོ་ལྡིང་བའི་ཤར་ཕྱོགས་ན།།
於 白 雲 繚 繞 之 東 方
འབྲོག་དགེ་ལྡན་རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་དེར།།
甘 丹 殊 勝 法 王 蘭 若
མཚན་བརྗོད་པར་དཀའ་བའི་དྲིན་པོ་ཆེ།།
譽 隆 恩 洪 諱 稱 其 名
ཕ་བློ་བཟང་གྲགས་པ་ཡབ་སྲས་བཞུགས།།
洛 桑 紮 巴 師 徒 同 住
ལམ་རིམ་པ་གཉིས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་སོགས།།
二 次 第 道 瑜 伽 等 等
ཆོས་ཟབ་ལ་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པར་གསུངས།།
甚 深 教 法 廣 為 宣 說
བོད་ཁ་བ་ཅན་གྱི་སྐལ་ལྡན་ལ།།
雪 域 藏 地 具 善 緣 者
མགོན་ཁྱོད་ཀྱི་བཀའ་དྲིན་བསམ་མི་ཁྱབ།།
怙 主 恩 德 不 可 思 議
སྒོས་སྙོམས་ལས་འཛིན་པའི་དགེ་འདུན་གྲུབ།།
卑 劣 愚 昧 之 根 敦 珠
བློ་ཅུང་ཆོས་ལ་ཕྱོགས་པ་འདི།།
此 心 今 稍 入 法 趣 者
རྗེ་ཡབ་སྲས་རྣམས་ཀྱི་བཀའ་དྲིན་ཡིན།།
乃 聖 師 徒 諸 之 深 恩
དྲིན་ཆེན་བར་ངེས་སོ་ཡབ་སྲས་རྣམས།།
恩 德 深 兮 摯 誠 感 泣
དུས་འདི་ནས་བྱང་ཆུབ་སྙིང་པོའི་བར།།
從 今 乃 至 成 菩 提 間
རྗེ་ཡབ་སྲས་ཁྱེད་རྣམས་མ་གཏོགས་པར།།
唯 依 師 徒 汝 眾 聖 賢
སྐྱབས་རེ་ས་གཞན་དུ་མི་འཚོལ་བས།།
除 此 以 外 別 無 皈 處
ཐུགས་བརྩེ་བའི་ལྕགས་ཀྱུས་དྲང་དུ་གསོལ།།
慈 悲 心 鉤 祈 願 攝 受
དྲིན་ཇི་བཞིན་འཁུར་བར་མ་ནུས་ཀྱང༌།།
恩 德 眾 望 未 能 肩 負
སེམས་ཆགས་སྡང་དབང་དུ་མ་སོང་བར།།
心 亦 未 著 於 諸 貪 染
མགོན་ཁྱོད་ཀྱི་བསྟན་པ་འཛིན་པ་ལ།།
為 持 怙 主 汝 之 聖 教
དུས་ནམ་ཡང་བརྩོན་པ་འགྱིད་པར་སྨོན།།
願 恒 精 進 一 切 時 中
ལར་ད་ལྟ་གངས་རིའི་ཁྲོད་འདི་ན།།
曾 妄 自 視 雪 域 之 中
རང་བསྟན་པ་འཛིན་པར་མཁས་ལེན་ཞིང༌།།
唯 己 當 是 護 教 承 人
གཞན་བསྟན་འཛིན་དགྲ་བོའི་དྭངས་མར་འཛིན།།
於 他 皆 作 障 敵 以 對
ཚུལ་འདི་ལ་སྐྱོ་བ་གཏིང་ནས་སྐྱེས།།
此 今 悲 妻 心 生 憂 疚
གཞན་ཕུང་བར་འདོད་པའི་ཀུན་སློང་དང༌།།
凡 所 動 念 詆 他 毀 彼
རྒྱུད་མཚན་འཛིན་དམ་པོས་བཅིངས་ལགས།།
功 熏 利 誘 為 名 所 縛
ལམ་མཐོན་པོར་གནས་པའི་མཁས་ལེན་བྱེད།།
心 高 倨 傲 誇 揚 自 詡
འདི་བརྟག་ན་ཀུན་གྱིས་ཁྲེལ་བའི་རྒྱུ།།
回 想 諸 種 悔 愧 難 當
ལམ་གོལ་སར་རྒས་པའི་སྡུག་ཡུས་ཀྱིས།།
自 入 歧 途 何 以 怨 尤
ཆོས་ཚུལ་བཞིན་བྱེད་པའི་གང་ཟག་ལ།།
如 法 行 之 補 特 伽 羅
རྒྱུད་ཁོང་ནས་འཁྲུགས་པའི་གདུག་སེམས་ཅན།།
懷 惡 與 彼 心 續 渾 然
གདོན་ཐུགས་ལ་ཞུགས་པ་མ་ལགས་སམ།།
莫 非 我 心 著 魔 者 耶
དགྲ་ཉོན་མོངས་འདུལ་ཐབས་མི་བྱེད་པར།།
不 求 調 伏 障 惱 之 法
གཤགས་འགྱེད་པ་ཙམ་གྱི་འཆད་ཉན་ཡང༌།།
僅 僅 聽 聞 略 作 答 辯
འདྲེ་ཤར་སྒོའི་ཕྱོགས་སུ་གནས་པ་ལ།།
如 是 魔 處 東 門 方 向
གླུད་ནུབ་སྒོར་གཏོང་བ་དོན་རེ་ཆུང༌།།
替 身 食 子 卻 送 西 門
དོན་དེ་ལྟར་གོ་བའི་བཤེས་གཉེན་རྣམས།།
如 是 領 會 善 識 者 我
སྤྱིར་ལུས་ཅན་ཀུན་ལ་བཀའ་དྲིན་བསམ།།
須 長 惦 念 有 情 恩 德
སྒོས་ཆོས་མཛད་ཡོངས་ལ་དག་སྣང་སྦྱོང༌།།
效 彼 一 切 梵 行 凈 相
དགྲ་ནང་ན་འདུག་པའི་ཉོན་མོངས་འདུལ།།
內 心 障 惱 倘 有 令 伏
མི་ཁོ་བོའི་རྗེས་འཇུག་གྲོགས་པོ་རྣམས།།
相 隨 於 我 諸 善 益 友
ཡིད་ཕྱོགས་སུ་ལྷུང་བས་མི་འཆིང་བར།།
無 有 偏 私 不 受 紛 擾
བློ་གཟུ་བོར་གནས་པའི་རྟོག་དཔྱོད་ཀྱིས།།
住 平 等 心 慎 作 思 惟
ལམ་དྲང་པོར་ཞུགས་པ་ཅིས་ཀྱང་ལེགས།།
當 行 正 道 任 皆 至 勝
གཏམ་འདི་ལ་བརྟེན་ནས་འགྲོ་བ་རྣམས།།
依 我 所 言 一 切 有 情
བྱམས་སྙིང་རྗེས་དྲངས་པའི་སེམས་བསྐྱེད་དང༌།།
令 生 慈 心 大 悲 作 引
དབྱིངས་སྤྲོས་བྲལ་རྟོགས་པའི་ལྟ་བ་ཡིས།།
證 得 法 界 空 性 正 見
དཔལ་བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་མྱུར་ཐོབ་ཤོག།
速 疾 願 成 無 上 菩 提
སྐུ་ལ་མཚན་དཔེའི་དཔལ་འབར་ཞིང༌།།
勝 妙 相 好 身 莊 嚴
གསུང་དབྱངས་ཡན་ལག་དྲུག་ཅུས་བརྒྱན།།
六 十 梵 音 語 莊 嚴
ཐུགས་ནི་ཟབ་ཡངས་མཁྱེན་བརྩེའི་གཏེར།།
悲 智 寶 藏 意 莊 嚴
དཔལ་ལྡན་བླ་མའི་བཀྲ་ཤིས་ཤོག།
具 德 上 師 吉 祥 來
ཅེས་པ་འདི་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཆེན་པོ་དགེ་
འདུན་གྲུབ་པ་དཔལ་བཟང་པོས་གདུངས་དབྱངས་སུ་མཛད་པའོ།།
此乃一切智賢德，根敦珠巴所造之悲歌。
【聖宗喀巴大師贊 · 東方雪山頌】
༄༅།།ཤར་གངས་རི་དཀར་པོའི་རྩེ་མོ་ན།།
夏 康 日 嘎 波 孜 莫 內
東 方 潔 白 雪 山 頂 上
སྤྲིན་དཀར་པོ་གནམ་ལ་སྙེགས་འདྲ་བ།།
珍 嘎 波 喃 拉 尼 扎 哇
白 雲 悠 悠 升 騰 太 虛
དེ་མཐོང་བའི་མོད་ལ་བླ་མ་དྲན།།
提 童 维 么 拉 喇 玛 禅
見 彼 瞬 息 心 念 吾 師
དྲིན་བསམས་ཤིང་བསམས་ཤིང་དད་པ་སྐྱེ།།
辰 桑 行 桑 行 贴 巴 给
每 念 師 恩 易 生 敬 信
སྤྲིན་དཀར་པོ་ལྡིང་བའི་ཤར་ཕྱོགས་ན།།
珍 嘎 波 顶 维 夏 邱 呐
於 白 雲 繚 繞 之 東 方
འབྲོག་དགེ་ལྡན་རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་དེར།།
卓 给 颠 囊 巴 给 哇 提
甘 丹 殊 勝 法 王 蘭 若
མཚན་བརྗོད་པར་དཀའ་བའི་དྲིན་པོ་ཆེ།།
参 觉 巴 嘎 哇 辰 波 齐
譽 隆 恩 洪 諱 稱 其 名
ཕ་བློ་བཟང་གྲགས་པ་ཡབ་སྲས་བཞུགས།།
怕 洛 桑 查 巴 呦 塞 修
洛 桑 紮 巴 師 徒 同 住
图片
ལམ་རིམ་པ་གཉིས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་སོགས།།
朗 仁 巴 尼 给 涅 玖 嗦
二 次 第 道 瑜 伽 等 等
ཆོས་ཟབ་ལ་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པར་གསུངས།།
却 搜 拉 行 都 给 吧 颂
甚 深 教 法 廣 為 宣 說
བོད་ཁ་བ་ཅན་གྱི་སྐལ་ལྡན་ལ།།
蕃 卡 哇 坚 剋 给 颠 拉
雪 域 藏 地 具 善 緣 者
མགོན་ཁྱོད་ཀྱི་བཀའ་དྲིན་བསམ་མི་ཁྱབ།།
衮 亏 给 哈 辰 桑 米 邱
怙 主 恩 德 不 可 思 議
སྒོས་སྙོམས་ལས་འཛིན་པའི་དགེ་འདུན་གྲུབ།།
魁 纽 列 增 呗 给 顿 珠
卑 劣 愚 昧 之 根 敦 珠
བློ་ཅུང་ཆོས་ལ་ཕྱོགས་པ་འདི།།
洛 囧 却 拉 邱 巴 提 尼
此 心 今 稍 入 法 趣 者
རྗེ་ཡབ་སྲས་རྣམས་ཀྱི་བཀའ་དྲིན་ཡིན།།
杰 呦 塞 囊 给 嘎 辰 赢
乃 聖 師 徒 諸 之 深 恩
དྲིན་ཆེན་བར་ངེས་སོ་ཡབ་སྲས་རྣམས།།
辰 千 哇 馁 嗦 呦 塞 囊
恩 德 深 兮 摯 誠 感 泣
图片
དུས་འདི་ནས་བྱང་ཆུབ་སྙིང་པོའི་བར།།
推 提 內 强 邱 宁 波 怕
從 今 乃 至 成 菩 提 間
རྗེ་ཡབ་སྲས་ཁྱེད་རྣམས་མ་གཏོགས་པར།།
杰 呦 塞 剋 囊 玛 朵 巴
唯 依 師 徒 汝 眾 聖 賢
སྐྱབས་རེ་ས་གཞན་དུ་མི་འཚོལ་བས།།
玖 日 撒 咸 突 米 崔 维
除 此 以 外 別 無 皈 處
ཐུགས་བརྩེ་བའི་ལྕགས་ཀྱུས་དྲང་དུ་གསོལ།།
突 孜 维 加 玖 昌 突 虽
慈 悲 心 鉤 祈 願 攝 受
དྲིན་ཇི་བཞིན་འཁུར་བར་མ་ནུས་ཀྱང༌།།
辰 吉 行 苦 哇 嘛 女 蒋
恩 德 眾 望 未 能 肩 負
སེམས་ཆགས་སྡང་དབང་དུ་མ་སོང་བར།།
森 洽 当 旺 突 玛 颂 哇
心 亦 未 著 於 諸 貪 染
མགོན་ཁྱོད་ཀྱི་བསྟན་པ་འཛིན་པ་ལ།།
衮 却 给 颠 巴 增 巴 拉
為 持 怙 主 汝 之 聖 教
དུས་ནམ་ཡང་བརྩོན་པ་འགྱིད་པར་སྨོན།།
推 囊 央 尊 巴 剋 巴 闷
願 恒 精 進 一 切 時 中
图片
ལར་ད་ལྟ་གངས་རིའི་ཁྲོད་འདི་ན།།
拉 它 达 康 日 垂 提 那
曾 妄 自 視 雪 域 之 中
རང་བསྟན་པ་འཛིན་པར་མཁས་ལེན་ཞིང༌།།
让 颠 巴 增 巴 凯 连 行
唯 己 當 是 護 教 承 人
གཞན་བསྟན་འཛིན་དགྲ་བོའི་དྭངས་མར་འཛིན།།
咸 颠 增 扎 维 唐 玛 增
於 他 皆 作 障 敵 以 對
ཚུལ་འདི་ལ་སྐྱོ་བ་གཏིང་ནས་སྐྱེས།།
崔 提 拉 玖 哇 订 內 给
此 今 悲 妻 心 生 憂 疚
གཞན་ཕུང་བར་འདོད་པའི་ཀུན་སློང་དང༌།།
咸 坡 哇 堆 呗 衮 隆 唐
凡 所 動 念 詆 他 毀 彼
རྒྱུད་མཚན་འཛིན་དམ་པོས་བཅིངས་ལགས་ཀྱང༌།།
局 参 增 唐 悲 经 拉 蒋
功 熏 利 誘 為 名 所 縛
ལམ་མཐོན་པོར་གནས་པའི་མཁས་ལེན་བྱེད།།
朗 吞 波 內 呗 剋 连 切
心 高 倨 傲 誇 揚 自 詡
འདི་བརྟག་ན་ཀུན་གྱིས་ཁྲེལ་བའི་རྒྱུ།།
提 达 那 衮 给 柴 维 玖
回 想 諸 種 悔 愧 難 當
图片
ལམ་གོལ་སར་རྒས་པའི་སྡུག་ཡུས་ཀྱིས།།
朗 魁 撒 剋 呗 渡 域 吉
自 入 歧 途 何 以 怨 尤
ཆོས་ཚུལ་བཞིན་བྱེད་པའི་གང་ཟག་ལ།།
却 崔 行 切 呗 康 撒 拉
如 法 行 之 補 特 伽 羅
རྒྱུད་ཁོང་ནས་འཁྲུགས་པའི་གདུག་སེམས་ཅན།།
局 空 內 楚 呗 渡 森 坚
懷 惡 與 彼 心 續 渾 然
གདོན་ཐུགས་ལ་ཞུགས་པ་མ་ལགས་སམ།།
屯 突 拉 修 巴 嘛 拉 桑
莫 非 我 心 著 魔 者 耶
དགྲ་ཉོན་མོངས་འདུལ་ཐབས་མི་བྱེད་པར།།
扎 纽 莫 堆 投 米 切 吧
不 求 調 伏 障 惱 之 法
གཤགས་འགྱེད་པ་ཙམ་གྱི་འཆད་ཉན་ཡང༌།།
夏 给 巴 藏 给 切 年 央
僅 僅 聽 聞 略 作 答 辯
འདྲེ་ཤར་སྒོའི་ཕྱོགས་སུ་གནས་པ་ལ།།
哲 夏 贵 邱 素 內 巴 拉
如 是 魔 處 東 門 方 向
གླུད་ནུབ་སྒོར་གཏོང་བ་དོན་རེ་ཆུང༌།།
绿 努 郭 动 哇 吞 日 穷
替 身 食 子 卻 送 西 門
图片
དོན་དེ་ལྟར་གོ་བའི་བཤེས་གཉེན་རྣམས།།
吞 提 达 果 维 协 念 囊
如 是 領 會 善 識 者 我
སྤྱིར་ལུས་ཅན་ཀུན་ལ་བཀའ་དྲིན་བསམ།།
吉 绿 坚 衮 拉 嘎 辰 桑
須 長 惦 念 有 情 恩 德
སྒོས་ཆོས་མཛད་ཡོངས་ལ་དག་སྣང་སྦྱོང༌།།
柜 却 仔 雍 拉 它 囊 炯
效 彼 一 切 梵 行 凈 相
དགྲ་ནང་ན་འདུག་པའི་ཉོན་མོངས་འདུལ།།
扎 囊 那 渡 呗 纽 莫 堆
內 心 障 惱 倘 有 令 伏
མི་ཁོ་བོའི་རྗེས་འཇུག་གྲོགས་པོ་རྣམས།།
米 阔 维 杰 玖 绰 波 囊
相 隨 於 我 諸 善 益 友
ཡིད་ཕྱོགས་སུ་ལྷུང་བས་མི་འཆིང་བར།།
益 邱 素 隆 维 米 齐 吧
無 有 偏 私 不 受 紛 擾
བློ་གཟུ་བོར་གནས་པའི་རྟོག་དཔྱོད་ཀྱིས།།
洛 素 哦 內 呗 多 觉 给
住 平 等 心 慎 作 思 惟
ལམ་དྲང་པོར་ཞུགས་པ་ཅིས་ཀྱང་ལེགས།།
朗 尝 波 修 巴 吉 蒋 咧
當 行 正 道 任 皆 至 勝
图片
གཏམ་འདི་ལ་བརྟེན་ནས་འགྲོ་བ་རྣམས།།
丹 提 拉 颠 內 卓 哇 囊
依 我 所 言 一 切 有 情
བྱམས་སྙིང་རྗེས་དྲངས་པའི་སེམས་བསྐྱེད་དང༌།།
强 宁 吉 禅 呗 散 给 唐
令 生 慈 心 大 悲 作 引
དབྱིངས་སྤྲོས་བྲལ་རྟོགས་པའི་ལྟ་བ་ཡིས།།
英 锥 摘 多 呗 答 哇 益
證 得 法 界 空 性 正 見
དཔལ་བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་མྱུར་ཐོབ་ཤོག།
边 拉 美 强 邱 纽 脱 修
速 疾 願 成 無 上 菩 提
图片
སྐུ་ལ་མཚན་དཔེའི་དཔལ་འབར་ཞིང༌།།
咕 拉 参 呗 别 巴 性
勝 妙 相 好 身 莊 嚴
གསུང་དབྱངས་ཡན་ལག་དྲུག་ཅུས་བརྒྱན།།
颂 央 咽 拉 楚 居 甘
六 十 梵 音 語 莊 嚴
ཐུགས་ནི་ཟབ་ཡངས་མཁྱེན་བརྩེའི་གཏེར།།
突 內 嗖 央 啃 孜 滴
悲 智 寶 藏 意 莊 嚴
དཔལ་ལྡན་བླ་མའི་བཀྲ་ཤིས་ཤོག།
边 颠 拉 美 扎 西 修
具 德 上 師 吉 祥 來
ཅེས་པ་འདི་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཆེན་པོ་དགེ་
འདུན་གྲུབ་པ་དཔལ་བཟང་པོས་གདུངས་དབྱངས་སུ་མཛད་པའོ།།
此乃一切智賢德，根敦珠巴所造之悲歌。
༄༅།།ཤར་གངས་རི་དཀར་པོའི་རྩེ་མོ་ན།།
夏 康 日 嘎 波 孜 莫 內
東 方 潔 白 雪 山 頂 上
སྤྲིན་དཀར་པོ་གནམ་ལ་སྙེགས་འདྲ་བ།།
珍 嘎 波 喃 拉 尼 扎 哇
白 雲 悠 悠 升 騰 太 虛
དེ་མཐོང་བའི་མོད་ལ་བླ་མ་དྲན།།
提 童 维 么 拉 喇 玛 禅
見 彼 瞬 息 心 念 吾 師
དྲིན་བསམས་ཤིང་བསམས་ཤིང་དད་པ་སྐྱེ།།
辰 桑 行 桑 行 贴 巴 给
每 念 師 恩 易 生 敬 信
སྤྲིན་དཀར་པོ་ལྡིང་བའི་ཤར་ཕྱོགས་ན།།
珍 嘎 波 顶 维 夏 邱 呐
於 白 雲 繚 繞 之 東 方
འབྲོག་དགེ་ལྡན་རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་དེར།།
卓 给 颠 囊 巴 给 哇 提
甘 丹 殊 勝 法 王 蘭 若
མཚན་བརྗོད་པར་དཀའ་བའི་དྲིན་པོ་ཆེ།།
参 觉 巴 嘎 哇 辰 波 齐
譽 隆 恩 洪 諱 稱 其 名
ཕ་བློ་བཟང་གྲགས་པ་ཡབ་སྲས་བཞུགས།།
怕 洛 桑 查 巴 呦 塞 修
洛 桑 紮 巴 師 徒 同 住
图片
ལམ་རིམ་པ་གཉིས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་སོགས།།
朗 仁 巴 尼 给 涅 玖 嗦
二 次 第 道 瑜 伽 等 等
ཆོས་ཟབ་ལ་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པར་གསུངས།།
却 搜 拉 行 都 给 吧 颂
甚 深 教 法 廣 為 宣 說
བོད་ཁ་བ་ཅན་གྱི་སྐལ་ལྡན་ལ།།
蕃 卡 哇 坚 剋 给 颠 拉
雪 域 藏 地 具 善 緣 者
མགོན་ཁྱོད་ཀྱི་བཀའ་དྲིན་བསམ་མི་ཁྱབ།།
衮 亏 给 哈 辰 桑 米 邱
怙 主 恩 德 不 可 思 議
སྒོས་སྙོམས་ལས་འཛིན་པའི་དགེ་འདུན་གྲུབ།།
魁 纽 列 增 呗 给 顿 珠
卑 劣 愚 昧 之 根 敦 珠
བློ་ཅུང་ཆོས་ལ་ཕྱོགས་པ་འདི།།
洛 囧 却 拉 邱 巴 提 尼
此 心 今 稍 入 法 趣 者
རྗེ་ཡབ་སྲས་རྣམས་ཀྱི་བཀའ་དྲིན་ཡིན།།
杰 呦 塞 囊 给 嘎 辰 赢
乃 聖 師 徒 諸 之 深 恩
དྲིན་ཆེན་བར་ངེས་སོ་ཡབ་སྲས་རྣམས།།
辰 千 哇 馁 嗦 呦 塞 囊
恩 德 深 兮 摯 誠 感 泣
图片
དུས་འདི་ནས་བྱང་ཆུབ་སྙིང་པོའི་བར།།
推 提 內 强 邱 宁 波 怕
從 今 乃 至 成 菩 提 間
རྗེ་ཡབ་སྲས་ཁྱེད་རྣམས་མ་གཏོགས་པར།།
杰 呦 塞 剋 囊 玛 朵 巴
唯 依 師 徒 汝 眾 聖 賢
སྐྱབས་རེ་ས་གཞན་དུ་མི་འཚོལ་བས།།
玖 日 撒 咸 突 米 崔 维
除 此 以 外 別 無 皈 處
ཐུགས་བརྩེ་བའི་ལྕགས་ཀྱུས་དྲང་དུ་གསོལ།།
突 孜 维 加 玖 昌 突 虽
慈 悲 心 鉤 祈 願 攝 受
དྲིན་ཇི་བཞིན་འཁུར་བར་མ་ནུས་ཀྱང༌།།
辰 吉 行 苦 哇 嘛 女 蒋
恩 德 眾 望 未 能 肩 負
སེམས་ཆགས་སྡང་དབང་དུ་མ་སོང་བར།།
森 洽 当 旺 突 玛 颂 哇
心 亦 未 著 於 諸 貪 染
མགོན་ཁྱོད་ཀྱི་བསྟན་པ་འཛིན་པ་ལ།།
衮 却 给 颠 巴 增 巴 拉
為 持 怙 主 汝 之 聖 教
དུས་ནམ་ཡང་བརྩོན་པ་འགྱིད་པར་སྨོན།།
推 囊 央 尊 巴 剋 巴 闷
願 恒 精 進 一 切 時 中
图片
ལར་ད་ལྟ་གངས་རིའི་ཁྲོད་འདི་ན།།
拉 它 达 康 日 垂 提 那
曾 妄 自 視 雪 域 之 中
རང་བསྟན་པ་འཛིན་པར་མཁས་ལེན་ཞིང༌།།
让 颠 巴 增 巴 凯 连 行
唯 己 當 是 護 教 承 人
གཞན་བསྟན་འཛིན་དགྲ་བོའི་དྭངས་མར་འཛིན།།
咸 颠 增 扎 维 唐 玛 增
於 他 皆 作 障 敵 以 對
ཚུལ་འདི་ལ་སྐྱོ་བ་གཏིང་ནས་སྐྱེས།།
崔 提 拉 玖 哇 订 內 给
此 今 悲 妻 心 生 憂 疚
གཞན་ཕུང་བར་འདོད་པའི་ཀུན་སློང་དང༌།།
咸 坡 哇 堆 呗 衮 隆 唐
凡 所 動 念 詆 他 毀 彼
རྒྱུད་མཚན་འཛིན་དམ་པོས་བཅིངས་ལགས་ཀྱང༌།།
局 参 增 唐 悲 经 拉 蒋
功 熏 利 誘 為 名 所 縛
ལམ་མཐོན་པོར་གནས་པའི་མཁས་ལེན་བྱེད།།
朗 吞 波 內 呗 剋 连 切
心 高 倨 傲 誇 揚 自 詡
འདི་བརྟག་ན་ཀུན་གྱིས་ཁྲེལ་བའི་རྒྱུ།།
提 达 那 衮 给 柴 维 玖
回 想 諸 種 悔 愧 難 當
图片
ལམ་གོལ་སར་རྒས་པའི་སྡུག་ཡུས་ཀྱིས།།
朗 魁 撒 剋 呗 渡 域 吉
自 入 歧 途 何 以 怨 尤
ཆོས་ཚུལ་བཞིན་བྱེད་པའི་གང་ཟག་ལ།།
却 崔 行 切 呗 康 撒 拉
如 法 行 之 補 特 伽 羅
རྒྱུད་ཁོང་ནས་འཁྲུགས་པའི་གདུག་སེམས་ཅན།།
局 空 內 楚 呗 渡 森 坚
懷 惡 與 彼 心 續 渾 然
གདོན་ཐུགས་ལ་ཞུགས་པ་མ་ལགས་སམ།།
屯 突 拉 修 巴 嘛 拉 桑
莫 非 我 心 著 魔 者 耶
དགྲ་ཉོན་མོངས་འདུལ་ཐབས་མི་བྱེད་པར།།
扎 纽 莫 堆 投 米 切 吧
不 求 調 伏 障 惱 之 法
གཤགས་འགྱེད་པ་ཙམ་གྱི་འཆད་ཉན་ཡང༌།།
夏 给 巴 藏 给 切 年 央
僅 僅 聽 聞 略 作 答 辯
འདྲེ་ཤར་སྒོའི་ཕྱོགས་སུ་གནས་པ་ལ།།
哲 夏 贵 邱 素 內 巴 拉
如 是 魔 處 東 門 方 向
གླུད་ནུབ་སྒོར་གཏོང་བ་དོན་རེ་ཆུང༌།།
绿 努 郭 动 哇 吞 日 穷
替 身 食 子 卻 送 西 門
图片
དོན་དེ་ལྟར་གོ་བའི་བཤེས་གཉེན་རྣམས།།
吞 提 达 果 维 协 念 囊
如 是 領 會 善 識 者 我
སྤྱིར་ལུས་ཅན་ཀུན་ལ་བཀའ་དྲིན་བསམ།།
吉 绿 坚 衮 拉 嘎 辰 桑
須 長 惦 念 有 情 恩 德
སྒོས་ཆོས་མཛད་ཡོངས་ལ་དག་སྣང་སྦྱོང༌།།
柜 却 仔 雍 拉 它 囊 炯
效 彼 一 切 梵 行 凈 相
དགྲ་ནང་ན་འདུག་པའི་ཉོན་མོངས་འདུལ།།
扎 囊 那 渡 呗 纽 莫 堆
內 心 障 惱 倘 有 令 伏
མི་ཁོ་བོའི་རྗེས་འཇུག་གྲོགས་པོ་རྣམས།།
米 阔 维 杰 玖 绰 波 囊
相 隨 於 我 諸 善 益 友
ཡིད་ཕྱོགས་སུ་ལྷུང་བས་མི་འཆིང་བར།།
益 邱 素 隆 维 米 齐 吧
無 有 偏 私 不 受 紛 擾
བློ་གཟུ་བོར་གནས་པའི་རྟོག་དཔྱོད་ཀྱིས།།
洛 素 哦 內 呗 多 觉 给
住 平 等 心 慎 作 思 惟
ལམ་དྲང་པོར་ཞུགས་པ་ཅིས་ཀྱང་ལེགས།།
朗 尝 波 修 巴 吉 蒋 咧
當 行 正 道 任 皆 至 勝
图片
གཏམ་འདི་ལ་བརྟེན་ནས་འགྲོ་བ་རྣམས།།
丹 提 拉 颠 內 卓 哇 囊
依 我 所 言 一 切 有 情
བྱམས་སྙིང་རྗེས་དྲངས་པའི་སེམས་བསྐྱེད་དང༌།།
强 宁 吉 禅 呗 散 给 唐
令 生 慈 心 大 悲 作 引
དབྱིངས་སྤྲོས་བྲལ་རྟོགས་པའི་ལྟ་བ་ཡིས།།
英 锥 摘 多 呗 答 哇 益
證 得 法 界 空 性 正 見
དཔལ་བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་མྱུར་ཐོབ་ཤོག།
边 拉 美 强 邱 纽 脱 修
速 疾 願 成 無 上 菩 提
图片
སྐུ་ལ་མཚན་དཔེའི་དཔལ་འབར་ཞིང༌།།
咕 拉 参 呗 别 巴 性
勝 妙 相 好 身 莊 嚴
གསུང་དབྱངས་ཡན་ལག་དྲུག་ཅུས་བརྒྱན།།
颂 央 咽 拉 楚 居 甘
六 十 梵 音 語 莊 嚴
ཐུགས་ནི་ཟབ་ཡངས་མཁྱེན་བརྩེའི་གཏེར།།
突 內 嗖 央 啃 孜 滴
悲 智 寶 藏 意 莊 嚴
དཔལ་ལྡན་བླ་མའི་བཀྲ་ཤིས་ཤོག།
边 颠 拉 美 扎 西 修
具 德 上 師 吉 祥 來
ཅེས་པ་འདི་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཆེན་པོ་དགེ་
འདུན་གྲུབ་པ་དཔལ་བཟང་པོས་གདུངས་དབྱངས་སུ་མཛད་པའོ།།
此乃一切智賢德，根敦珠巴所造之悲歌。
人生八苦
佛家对人生看的透彻，把人生之苦分了类，谓之“七苦”或者“八苦”。七苦是什么呢？是生苦、老苦、病苦、死苦、爱别离苦、怨憎会苦、求不得苦。八苦呢？就是在七苦后再加一个五阴炽盛苦。
下面，就我俗人的浅见，对人生八苦，仔细述说一番。
生苦。
又可分为受胎之苦，种子之苦，增长之苦，出胎之苦。
如果把人生划分成成孕、出产、成长、衰老、死亡等阶段，那么，生苦是在成孕到呱呱坠地这一段。
首先须知，佛家的“生”苦，并非“漫漫人生”之“生”，而是“出生”之“生”、或“生产”之“生”。
其次，在我看来，此处所谓之“苦”，只是佛家一厢情愿的苦。实际上，此苦算不上是苦。为什么这么说呢？古人谓人之成人，乃“父精母血”所成。母体受孕，所苦者，在母，而不在婴。
母体受胎之后，母亲须受妊娠反应之苦，受行动不便之苦，受临产腹痛之苦，受出胎之苦……“生”之种种苦楚，皆在母身。佛家之谓生苦，言婴不言母，愚以为，有本末倒置之嫌。
第三，佛家对于生苦的理解，似乎全是按成人的臆猜得出的。佛家所谓的出产之前在母腹中的煎熬，均难成理。
另出胎之苦，或许会有。但是，婴孩落草，尚属懵懂，即便有苦，亦难深解，难形之于体，亦不铭之于心。用这种没有记忆、感知模糊不清的“生苦”，来说明人生即苦海，其力度稍嫌薄弱。
故曰生苦，似可略而不计。
老苦。
佛家谓此苦有二：一者增长；二者灭坏。
生苦之中，也有“增长”一说，是说受胎之后在母体内的成长过程。老苦之中，所云增长，其实是衰老的过程。此所谓增长之苦，是指精力渐衰、容华不再、行动不便的苦楚，此苦是与青壮时的对比而产生的。其实是一个自然的过程，故而，若只是对比而觉此苦，亦自寻烦恼。
所谓“灭坏”，和增长相去不远，即“盛去衰来，精神耗减，其命日促，渐至朽坏”，可不论。
病苦。
此苦佛家分之甚当。谓之身病、谓之心病。
佛家对病苦分之虽当，然论之不确。佛家之论身病、心病，将二者生生割离，似乎看不出二者的联系。病有从身而起，行之于心者；亦有自心而发，祸及于身者。凡俗之躯，身心相关，故而未有身心两不相干之理。
病苦为人生一大苦。小病小痛，人且不能受，况不治之恶疾乎？生不能，死不得，日日煎熬，身心俱痛，是苦实实难耐！
所谓心病，佛家谓之苦恼、悲哀，乃事情不顺所由。此或可谓之小苦。
死苦。
所谓死苦，佛家别之为病死和横死。
病死之苦，在于死前的身体疼痛，在于死前的精神恐惧。此自然死亡。
横死指水火、刀兵、马踏、车伤、悬梁、服毒等，所谓“热血煎心”之苦。此非正常死亡。
死之可谓苦，一则在面对死亡的态度，二则在死亡的过程。
如若把生死看的透彻，视死亡为归于本宅，则心不为死所怖，死苦可减。
死亡的过程，无论病死、横死，只要短暂，苦则减少，如若漫长，则确为苦。
爱别离苦。
中国有句常说的话叫“愿天下有情人都成眷属”。可是，从古到今，棒打鸳鸯、劳燕分飞的悲剧从未停止上演过。相爱的人不能在一起，情感上的痛苦是最能让人让人肝肠寸断的。
爱别离，从字面上说，就是深深相爱却生生别离。也就是有缘分产生情感，却无缘分两厢厮守。你要这样的理解也对，只是你把佛家的爱别离缩小了。
佛家之谓“爱别离”，乃是“平常最所亲爱之人，最所好乐之物，倏然乖违离散，不得共处，心神念念恋慕忧戚”，故而云苦。
爱别离，这爱，是大爱，包括亲情之爱，爱情之爱，友情之爱；这爱，可以是人对人的，也可以是人对物的。
爱别离苦中，让人一见而联想到的，自然是相爱又相离的情人之苦。
爱而别离，可以谓之凄美。因为没有完结，没有下文而让人有想象的巨大空间，可以把现实中没有上演的情节用空想、幻想、梦想的形式演绎出来，而且大多数情况下，会朝着圆满的方向去构思。
其实，就爱情而言，爱而别离，未尝不是一件好事。当你在柴米油盐的搅扰中面对人生的时候，许多东西就退居次要位置了。现实，有时候会把美好的物什撕得破烂不堪，现实，也会让人看见那一袭华美的袍上蠕蠕爬行的成堆成行的虱子。你愿意你曾经为之神魂颠倒，你曾经为之茶不思、饭不想，你曾经为之众叛亲离，你曾经为之陪上全部青春的情感在岁月的冲刷、在现实的琐碎中褪色、消失么？
受过爱别离苦的，就把相爱——别离珍藏着，随时翻出，细细品位，慢慢欣赏，莫为之悲，勿因之泣，要知道，没有得到的，永远是最美的。
经得此苦，方可悟得人生。佛家云苦，使众生惧。众生不经此苦，如何参的透人生，如何出离红尘？
怨憎会苦。
常言说得好：“不是冤家不聚首”，可见，冥冥之中，上天已经把一切都安排好了。或许，你觉得这是宿命，但许多时候，现实何尝不是宿命的真实演绎。千百年来，人们一直都在对自己的生命、生活进行着总结。有句话是这么说的，叫做“夫妻是前世的冤家，父子是上辈子的仇雠”。这就是对人生的总结，你觉得对么？在我看来，自是有些道理的。
人生之中，许多事就是这样，你不愿意眼见的，他偏偏在你眼前晃荡；你朝思暮想的，他常常与你天各一方。思念、怀恋或许有些忧伤，有时默默品味，倒不失为人生一道美丽的风景。憎恶就不同了，伤身、伤心。佛家之谓“怨憎会”为凡俗之苦，是有些见地，有些眼光的。
你平常最厌恶、憎恨、怨仇的人，你当然希望永远不要见到才好。可是，人生偏偏不顺你的意，那人不但你能见到，而且常在左右，你能忍得几时？
怨憎之会，首恶者为夫妻怨憎会。鸳鸯之侣，人皆慕之，然人世间更有一种夫妻，二人如前世有宿孽：和，和不了，离，离不得。人生之苦，莫大于此。世俗之中，有种种牵绊，便是如今日之婚嫁自由，也不见得怨憎会的夫妻就能走出牢笼。所以，我以为此乃首恶。
父子、母女亦有怨憎会者。然因亲情，亦可化解。人世之中，什么样的都有，那些泯灭了天良的不在论列。
同事之中，怨憎会者，多因功利所起。此之化解，在两个字——“豁达”。若能做到，不为此苦所恼；做不到的，亦自寻烦恼，可不管他。
其它如有深仇大恨者，怨憎相会，亦人生一恶。
怨憎会苦，说到底，也就是情苦。欲离此苦，先去情欲。哈哈，常人能出情欲者有几？此苦可惧凡俗人之恋世心。
求不得苦。
前面说到怨憎会之苦，说到爱别离之苦。就字面而言，爱别离之对怨憎会，正可谓辩证。这世间的事，大抵如此，深爱而天各一方，怨憎而如影随形。其实，在我看来，爱别离从狭义而言，亦可归入求不得，爱着的，总想得到，而现实中，往往得不到，此亦求不得也。
佛家所谓求不得，指“世间一切事、一切物、一切学问、一切智识，本所好乐希求，而不能得”，由此导致“爱涎绕心，如痴如醉，心中焦灼”，故而谓之苦。
说到这里，可做一总结，生苦、老苦、病苦、死苦，此四大苦，皆起于自然，人生而不罹此四种苦楚者，无人矣。便是栖身佛门，也躲不过，只能生生忍受。所望者，今生持斋念佛，潜心修为，以待成仙成佛，脱却肉身，方能解脱。然人生苦短，享乐亦恐为时太晚，谁能受得清苦。再说了，便是受得清苦，今生也难逃此四苦，寄望来世，或者更遥远的未知，凡俗如我者，哪里能等得？
爱别离苦，怨憎会苦，求不得苦，此三苦，皆由情生，救之之法，在“寡欲”二字。说起来容易，做起来难呐。快意恩仇，是多少人所艳羡者。在我看来，“寡欲”大可不必，有恩的报恩，有怨的抱怨，人生谁不想适意呀？便是要成佛成仙，不经此三苦，如何参得世情透？
五阴炽盛苦。
此苦实是对七苦的总结。五阴者，色、受、想、行、识是也。色者，目之所见也；受者，心之感知也；想，脑之所虑也，行，身之所动也，识，心之见解也。见色而惑，此色非惟女色，所谓“使人目盲者也”；心受苦乐，而起顺逆之叹；遇事缓急，反覆推思；身之所动，心之所牵；是迷是醒，谁具慧眼？人生之苦，尽在是中。五阴炽盛，苦之所由也。
佛家对人生看的透彻，把人生之苦分了类，谓之“七苦”或者“八苦”。七苦是什么呢？是生苦、老苦、病苦、死苦、爱别离苦、怨憎会苦、求不得苦。八苦呢？就是在七苦后再加一个五阴炽盛苦。
下面，就我俗人的浅见，对人生八苦，仔细述说一番。
生苦。
又可分为受胎之苦，种子之苦，增长之苦，出胎之苦。
如果把人生划分成成孕、出产、成长、衰老、死亡等阶段，那么，生苦是在成孕到呱呱坠地这一段。
首先须知，佛家的“生”苦，并非“漫漫人生”之“生”，而是“出生”之“生”、或“生产”之“生”。
其次，在我看来，此处所谓之“苦”，只是佛家一厢情愿的苦。实际上，此苦算不上是苦。为什么这么说呢？古人谓人之成人，乃“父精母血”所成。母体受孕，所苦者，在母，而不在婴。
母体受胎之后，母亲须受妊娠反应之苦，受行动不便之苦，受临产腹痛之苦，受出胎之苦……“生”之种种苦楚，皆在母身。佛家之谓生苦，言婴不言母，愚以为，有本末倒置之嫌。
第三，佛家对于生苦的理解，似乎全是按成人的臆猜得出的。佛家所谓的出产之前在母腹中的煎熬，均难成理。
另出胎之苦，或许会有。但是，婴孩落草，尚属懵懂，即便有苦，亦难深解，难形之于体，亦不铭之于心。用这种没有记忆、感知模糊不清的“生苦”，来说明人生即苦海，其力度稍嫌薄弱。
故曰生苦，似可略而不计。
老苦。
佛家谓此苦有二：一者增长；二者灭坏。
生苦之中，也有“增长”一说，是说受胎之后在母体内的成长过程。老苦之中，所云增长，其实是衰老的过程。此所谓增长之苦，是指精力渐衰、容华不再、行动不便的苦楚，此苦是与青壮时的对比而产生的。其实是一个自然的过程，故而，若只是对比而觉此苦，亦自寻烦恼。
所谓“灭坏”，和增长相去不远，即“盛去衰来，精神耗减，其命日促，渐至朽坏”，可不论。
病苦。
此苦佛家分之甚当。谓之身病、谓之心病。
佛家对病苦分之虽当，然论之不确。佛家之论身病、心病，将二者生生割离，似乎看不出二者的联系。病有从身而起，行之于心者；亦有自心而发，祸及于身者。凡俗之躯，身心相关，故而未有身心两不相干之理。
病苦为人生一大苦。小病小痛，人且不能受，况不治之恶疾乎？生不能，死不得，日日煎熬，身心俱痛，是苦实实难耐！
所谓心病，佛家谓之苦恼、悲哀，乃事情不顺所由。此或可谓之小苦。
死苦。
所谓死苦，佛家别之为病死和横死。
病死之苦，在于死前的身体疼痛，在于死前的精神恐惧。此自然死亡。
横死指水火、刀兵、马踏、车伤、悬梁、服毒等，所谓“热血煎心”之苦。此非正常死亡。
死之可谓苦，一则在面对死亡的态度，二则在死亡的过程。
如若把生死看的透彻，视死亡为归于本宅，则心不为死所怖，死苦可减。
死亡的过程，无论病死、横死，只要短暂，苦则减少，如若漫长，则确为苦。
爱别离苦。
中国有句常说的话叫“愿天下有情人都成眷属”。可是，从古到今，棒打鸳鸯、劳燕分飞的悲剧从未停止上演过。相爱的人不能在一起，情感上的痛苦是最能让人让人肝肠寸断的。
爱别离，从字面上说，就是深深相爱却生生别离。也就是有缘分产生情感，却无缘分两厢厮守。你要这样的理解也对，只是你把佛家的爱别离缩小了。
佛家之谓“爱别离”，乃是“平常最所亲爱之人，最所好乐之物，倏然乖违离散，不得共处，心神念念恋慕忧戚”，故而云苦。
爱别离，这爱，是大爱，包括亲情之爱，爱情之爱，友情之爱；这爱，可以是人对人的，也可以是人对物的。
爱别离苦中，让人一见而联想到的，自然是相爱又相离的情人之苦。
爱而别离，可以谓之凄美。因为没有完结，没有下文而让人有想象的巨大空间，可以把现实中没有上演的情节用空想、幻想、梦想的形式演绎出来，而且大多数情况下，会朝着圆满的方向去构思。
其实，就爱情而言，爱而别离，未尝不是一件好事。当你在柴米油盐的搅扰中面对人生的时候，许多东西就退居次要位置了。现实，有时候会把美好的物什撕得破烂不堪，现实，也会让人看见那一袭华美的袍上蠕蠕爬行的成堆成行的虱子。你愿意你曾经为之神魂颠倒，你曾经为之茶不思、饭不想，你曾经为之众叛亲离，你曾经为之陪上全部青春的情感在岁月的冲刷、在现实的琐碎中褪色、消失么？
受过爱别离苦的，就把相爱——别离珍藏着，随时翻出，细细品位，慢慢欣赏，莫为之悲，勿因之泣，要知道，没有得到的，永远是最美的。
经得此苦，方可悟得人生。佛家云苦，使众生惧。众生不经此苦，如何参的透人生，如何出离红尘？
怨憎会苦。
常言说得好：“不是冤家不聚首”，可见，冥冥之中，上天已经把一切都安排好了。或许，你觉得这是宿命，但许多时候，现实何尝不是宿命的真实演绎。千百年来，人们一直都在对自己的生命、生活进行着总结。有句话是这么说的，叫做“夫妻是前世的冤家，父子是上辈子的仇雠”。这就是对人生的总结，你觉得对么？在我看来，自是有些道理的。
人生之中，许多事就是这样，你不愿意眼见的，他偏偏在你眼前晃荡；你朝思暮想的，他常常与你天各一方。思念、怀恋或许有些忧伤，有时默默品味，倒不失为人生一道美丽的风景。憎恶就不同了，伤身、伤心。佛家之谓“怨憎会”为凡俗之苦，是有些见地，有些眼光的。
你平常最厌恶、憎恨、怨仇的人，你当然希望永远不要见到才好。可是，人生偏偏不顺你的意，那人不但你能见到，而且常在左右，你能忍得几时？
怨憎之会，首恶者为夫妻怨憎会。鸳鸯之侣，人皆慕之，然人世间更有一种夫妻，二人如前世有宿孽：和，和不了，离，离不得。人生之苦，莫大于此。世俗之中，有种种牵绊，便是如今日之婚嫁自由，也不见得怨憎会的夫妻就能走出牢笼。所以，我以为此乃首恶。
父子、母女亦有怨憎会者。然因亲情，亦可化解。人世之中，什么样的都有，那些泯灭了天良的不在论列。
同事之中，怨憎会者，多因功利所起。此之化解，在两个字——“豁达”。若能做到，不为此苦所恼；做不到的，亦自寻烦恼，可不管他。
其它如有深仇大恨者，怨憎相会，亦人生一恶。
怨憎会苦，说到底，也就是情苦。欲离此苦，先去情欲。哈哈，常人能出情欲者有几？此苦可惧凡俗人之恋世心。
求不得苦。
前面说到怨憎会之苦，说到爱别离之苦。就字面而言，爱别离之对怨憎会，正可谓辩证。这世间的事，大抵如此，深爱而天各一方，怨憎而如影随形。其实，在我看来，爱别离从狭义而言，亦可归入求不得，爱着的，总想得到，而现实中，往往得不到，此亦求不得也。
佛家所谓求不得，指“世间一切事、一切物、一切学问、一切智识，本所好乐希求，而不能得”，由此导致“爱涎绕心，如痴如醉，心中焦灼”，故而谓之苦。
说到这里，可做一总结，生苦、老苦、病苦、死苦，此四大苦，皆起于自然，人生而不罹此四种苦楚者，无人矣。便是栖身佛门，也躲不过，只能生生忍受。所望者，今生持斋念佛，潜心修为，以待成仙成佛，脱却肉身，方能解脱。然人生苦短，享乐亦恐为时太晚，谁能受得清苦。再说了，便是受得清苦，今生也难逃此四苦，寄望来世，或者更遥远的未知，凡俗如我者，哪里能等得？
爱别离苦，怨憎会苦，求不得苦，此三苦，皆由情生，救之之法，在“寡欲”二字。说起来容易，做起来难呐。快意恩仇，是多少人所艳羡者。在我看来，“寡欲”大可不必，有恩的报恩，有怨的抱怨，人生谁不想适意呀？便是要成佛成仙，不经此三苦，如何参得世情透？
五阴炽盛苦。
此苦实是对七苦的总结。五阴者，色、受、想、行、识是也。色者，目之所见也；受者，心之感知也；想，脑之所虑也，行，身之所动也，识，心之见解也。见色而惑，此色非惟女色，所谓“使人目盲者也”；心受苦乐，而起顺逆之叹；遇事缓急，反覆推思；身之所动，心之所牵；是迷是醒，谁具慧眼？人生之苦，尽在是中。五阴炽盛，苦之所由也。
✋热门推荐