༄༅། །ཚེས་བཅུའི་ཕན་ཡོན་གསོལ་འདེབས་བཞུགས་སོ། །
蓮師聖日（藏曆初十）之饒益功德祈請文 

སངས་རྒྱས་གཉིས་པ་སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་ལ་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་ཕྱག་འཚལ་ཞིང་སྐྱབས་སུ་མཆིའོ། །
至尊上師繼佛皈命禮

སྐལ་བཟང་འདིར་བྱོན་སངས་རྒྱས་སྟོང་རྩ་ཀུན། །
與諸賢劫降世正等覺

སྤངས་རྟོགས་མཉམ་ཞིང་འགྲོ་ལ་ཐུགས་བརྩེ་ཡང༌། །
斷證無別慈愛眾有情

གངས་རི་ཁྲོད་འདིར་ཁྱོད་དང་མཚུངས་པ་ཡི། །
雪山城中恩德似汝般

བཀའ་དྲིན་བརྗོད་དུ་མེད་པར་བསམས་ཀྱིན་དད། །
無得言說思故生淨信

ཁ་བ་ཅན་འདིར་ལག་ན་པདྨོ་ཡིས། །
於此雪域佛陀親授記

གདུལ་བྱར་རྒྱལ་བའི་ལུང་བསྟན་མཛད་པའི་དོན། །
執蓮尊者調化之因故

མེས་དབོན་གསུམ་དང་ཨོ་རྒྱན་ཆེན་པོ་ཡིས། །
所造傳記他處無得見

མཛད་པའི་རྣམ་ཐར་ལས་གཞན་དམིགས་སུ་མེད། །
祖孫三尊及與蓮花生

གུ་རུ་ང་སྒོམ་ང་སྒྲུབས་ང་རྗེས་སྙོགས། །
蓮師頌曰:觀修追隨吾

ང་མཐོང་སངས་རྒྱས་ཀུན་མཐོང་ང་ཉིད་ནི། །
親見吾相即同見諸佛

བདེ་གཤེགས་འདུས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པས། །
吾性乃善逝總集體性

ཚེས་བཅུ་བྱུང་རེས་བོད་དུ་འབྱོན་ཞེས་གསུངས། །
每逢初十返藏加持故

དེ་ཕྱིར་རྣམ་ཐར་དྲན་པས་གསོལ་བ་འདེབས། །
思憶蓮師傳記虔祈請

ཧོར་ཟླ་དྲུག་པའི་ཚེས་བཅུའི་ཉི་ཤར་ལ། །
藏曆六月初十日出際

དྷ་ན་ཀོ་ཤ་པདྨའི་སྦུབས་ལ་བྱོན། །
達那固夏蓮苞中降生

རྒྱལ་ཟླར་ཨིནྡྲ་བྷོ་དྷའི་སྤྱན་དྲངས་ཏེ། །
十二月中因扎王迎請

རྒྱལ་བུར་མངའ་གསོལ་རྡོ་རྗེའི་ལམ་མཆོག་བརྙེས། །
晉位太子修金剛勝道

མཆུ་ཟླར་རྒྱལ་སྲིད་སྤངས་ནས་བསིལ་ཚལ་དུ། །
正月棄位入清涼寒林

བརྟུལ་ཞུགས་སྤྱོད་པས་མཁའ་འགྲོ་དབང་དུ་བསྡུས། །
修持禁行降服諸空行

དབོ་ཟླར་བསྟན་ལ་རིམ་བཞིན་བཀྲི་བའི་སླད། །
二月引導教法次第故

སློབ་དཔོན་པྲ་བྷ་ཧསྟིར་རབ་ཏུ་བྱུང༌། །
阿難座下示現出家相

ནག་ཟླར་ཟ་ཧོར་རྒྱལ་པོས་གསོན་བསྲེགས་ཚེ། །
三月薩霍爾王活焚際

མེ་ཡང་ཆུར་བསྒྱུར་སུམ་རྩེན་ལྷ་ཡིས་བསྟོད། །
三天諸神澆滅並稱揚

ས་ཟླར་ཨོ་རྒྱན་རྒྱལ་པོས་ཡབ་ཡུམ་གཉིས། །
四月鄔金法王父母尊

ལྷན་ཅིག་མེར་བསྲེགས་ལོག་སྲེད་ཅན་དག་ཀྱང༌། །
齊遭火焚於此邪欲者

རང་དབང་མེད་པར་དད་པའི་གནས་ལ་བཀོད། །
無自主眾安置於信地

སྣྲོན་ཟླར་ལྷོ་ཕྱོགས་མཐར་སྐྱེས་རྒྱལ་ཁམས་སུ། །
五月南方邊地國域中

བསྟན་ལ་འཁུ་བའི་མུ་སྟེགས་ཐོག་གིས་བསྒྲལ། །
誅殺損害教法之外道

གྲོ་བཞིན་ཟླ་བར་མཐའ་འཁོབ་ཟངས་གླིང་དུ། །
七月邊鄙赤銅洲惡王

མུ་སྟེགས་རྒྱལ་པོས་ཟངས་ཆེན་ཁ་སྦྱོར་ནང༌། །
置於密合銅器拋河中

བཅུག་ནས་ཆུ་ཀླུང་བསྐྱུར་ཀྱང་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས། །
示現神變行走虛空時

ནམ་མཁར་གཤེགས་པའི་མོད་ལ་ཆུ་ཀླུང་ཡང༌། །
江河逆流而上並摧毀

གྱེན་ལྡོག་སྡིག་སྤྱོད་རྒྱལ་པོའི་གནས་འཇིགས་ལ། །
外道君王宮殿令攝服

ཉེ་བས་སྤ་བཀོང་བཟོད་གསོལ་སྐྱབས་སུ་བསྟེན། །
懇求寬恕頂禮鹹依止

ཁྲུམས་ཟླར་མུ་སྟེགས་ངན་པའི་ཟས་དུག་གིས། །
八月外道雖欲以毒藥

བཀྲོངས་པར་སེམས་ཀྱང་གནོད་པ་མེད་ཀྱི་སྟེང༌། །
弑殺不成示現無損害

གཟི་མདངས་ལྷག་པར་རྒྱས་པའི་ངང་ཚུལ་བསྟན། །
增長更顯威耀之本性

ཐ་སྐར་ཟླ་ལ་ཡང་ལེ་ཤོད་དུ་ཕེབས། །
九月前往洋列秀地區

བལ་བོད་གཉིས་ཀའི་ལྷ་འདྲེས་མཐོ་མཚམས་ཀྱང༌། །
尼藏二地鬼神阻擾之

རྡོ་རྗེ་གཞོན་ནུའི་སྐུར་བཞེངས་དམ་ལ་བཞག །
化現金剛童子作調伏

སྨིན་དྲུག་ཟླ་བར་བོད་ཡུལ་དབུས་སུ་བྱོན། །
十月前往西藏之內地
　　
ཧས་པོ་རི་རྩེར་ལྷ་སྲིན་དམ་ལ་བཞག །
海波山頂降服諸鬼神

རྒྱལ་བསྟན་བོད་དུ་དར་བ་ཁྱོད་གཅིག་པུའི། །
于藏豎立國教唯汝恩

དྲིན་ལ་གཞན་དྲིང་མི་འཇོག་བསམ་ཀྱིན་དད། །
不憑他力思故生淨信

མགོ་ཟླར་སྲིན་ཡུལ་གཤེགས་པ་ལ་དགོངས་ནས། །
十一月中欲往羅刹洲

མཆིམས་ཕུར་ཡོན་མཆོད་བཀའ་བགྲོས་བོད་ཡུལ་ཀུན། །
欽普施福政要諸藏地

གཏེར་གྱིས་གཏམས་པའི་སྟ་གོན་དང་འབྲེལ་བར། །
埋藏伏藏富盈前行之

གཞི་བདག་དབང་བསྡུས་གཏེར་གྱི་གཉེར་བྱང་གཏད། །
關聯地只降伏並囑咐

དེ་ཕྱིར་བྱུང་ངོ་ཅོག་གི་ཚེས་བཅུ་རྣམས། །
由此因故上述諸初十

ཁྱོད་ཀྱིས་མཛད་པ་ཕྲིན་ལས་དུས་ཆེན་དང༌། །
乃汝廣行事業節慶和

མ་དང་མཁའ་འགྲོ་འདུ་བའི་སྐབས་ཡིན་པས། །
佛母及與空行聚會日

ནང་དུ་རྡོ་རྗེའི་ལུས་ལ་རྩ་ཐིག་རླུང༌། །
內為金剛身脈風明點

འདུ་བ་ངོ་མཚར་ཅན་གྱི་རྟེན་འབྲེལ་ལས། །
和合甚為奇妙之緣起

རྣམ་བཞིའི་ཕྲིན་ལས་ཀུན་ལ་དབང་འབྱོར་ཞིང༌། །
四種事業悉皆獲自在

ཆར་ཆུ་འབེབས་ཤིང་མི་ཕྱུགས་ནད་རིམས་ཞི། །
甘霖充盈人畜災病息

སད་སེར་དབུལ་ཕོངས་དམག་འཁྲུགས་གོད་ཁ་སོགས། །
雹旱貧窮戰爭衰損等

འཇིག་རྟེན་དུས་ཀྱི་རྒུད་པ་ཇི་སྙེད་ཀུན། །
諸等一切世間時衰敗

ཚེས་བཅུའི་དུས་མཆོད་བཟུང་ནས་གསོལ་འདེབས་ན། །
于何初十供日虔祈請

བྱིན་རླབས་ཁོ་ནས་ཞི་བ་མངོན་སུམ་ཕྱིར། །
定依加持息滅不虛故

ཞལ་བཞེས་དུས་ལ་བབ་པོ་ཐུགས་རྗེས་གཟིགས། །
承諾盡于恒時悲眼視

བོད་འབངས་བསམ་ཡོད་ཐམས་ཅད་ཁྱོད་ལ་དད། །
一切俱思藏民敬信汝

བསམ་མེད་དྲིན་ཆེན་ཕ་མ་དག་ལ་ཡང༌། །
未思俱恩父母之眾生

འཁུ་བར་བྱེད་ན་ཁྱེད་ཀྱི་ཐུགས་རྗེ་ལ། །
雖作損惱以汝大慈悲

ཉེ་རིང་མ་མཆིས་ཐུགས་དམ་རྒྱུད་བསྐུལ་ལོ། །
遠近無別誓言住心續

བོད་འབངས་ནམ་ཡང་ཡལ་བར་མི་འདོར་བའི། །
無論隱逝亦不棄藏民

ཞལ་བཞེས་དུས་ལ་བབ་པོ་ཐུགས་རྗེས་གཟིགས། །
承諾盡于恒時悲眼視

བསམ་དོན་ཡིད་བཞིན་འགྲུབ་པར་བྱིན་གྱིས་རློབས། །
所願如意成就祈加持

ཞེས་པའང་བསམ་ཡས་པ་རབ་བྱུང་དབྱངས་ཡིག་དང་པོའི་མིང་ཅན་གྱིས་ངོར༌། ༧རིག་འཛིན་འཇིགས་མེད་གླིང་པས་སོ། །
此乃所思離俗之持明吉美林巴造

〖三命通会算命口诀全篇（下）〗
算命歌诀(12)
凡五行怕太过相忤，如禄多则贫，马多则病，印多则孤，库多则虚。
生旺多无归宿，死绝多无激扬。
五行不可太相伤，不可太纯粹。贵人马多升擢，常人马多奔驰。
破要伤祸，空要空尽。
所爱者不可毁，所畏者不可旺。先畏后爱为福，先爱后畏为祸。
合多不发而媚，学堂多则无成。
贵人多则巽懦而无立志，禄马太显不可以贵人论。
贵人表里足不可以常人论。
四柱俱阳，口恶心善，四柱俱阴，狠戾沉毒。
拱要拱马，拱禄，拱贵，拱福神。不要拱刑，拱祸，拱岁，拱时。
阴阳贵在均协，病伤要有克制。
凡命丙辛壬癸见戊戌，则当途刃伤折挫。
壬子丙午丙午壬子水木精神，阴阳纯粹。
余位无助亦非常器，加以季秀之气，旷世无忌大德有容，乃丈夫也。
卯酉日出入之地，子午阴阳始分之宫。遇之者，令人往来不定，岁运亦然。
巳亥为两极之地，地天斡旋。寅申为三停之方，邮递往来，如人遇之多执不一。
丑未迟迟，辰戌速速。遇之令人执方，性不通变。辰戌有气，却能建立大事。
丙子人四柱有壬寅，是壬入丙家，克破不美。
庚子见庚午，是五鬼临门。
戊寅见甲寅，甲克其戊。戊寅随势克甲寅，是干支纳音，上下不和。
除别有福神，方为福力。
癸酉见戊寅，戊土克癸水，又金气向绝乡劫煞，元辰居中。
除得月令中秀气，方可为用，亦久而不佳。
庚午丁酉互旺互破，乃旺中破也，不可全为福力。
己未辛酉虽得食，却归死地，终久不佳。
乙丑乙未庚辰庚戌见戊寅大好运亦然。
经曰：如得刚金济，戊寅欲绝不绝成福力。
乙卯见戊寅，戊寅见乙卯，是大好命。
丹阳书云：三奇之际尚有虚声，死绝之中尤存生旺。
盖三合三奇，不合月分则不贵。
如甲戊庚有子午时方贵，乙丙丁有寅卯时方贵。
天元变化书云：乙丙丁正爱酉亥，更看纳音有无交涉。
又云：凡三奇三合带月令中秀气入贵格，亦不免庶出过房作赘。
又云：凡命见三合三奇，而本年不带在四孟。生而得四仲、四季。月日时四仲、四季同论。及胎月日互换干合或六合，而本命不带，皆各日掉太岁，多主离祖孤立，为人不得力少救助。却宜义居假合而立也，
贵命则多倚仗而升进。
凡四柱带三奇三合者，本身不是过房庶出，将来子孙必有过房庶出，随母之子。
古诗云：三合与三奇，清秀更饶肥，不为过房子，便是随母儿。
算命歌诀(13)
凡命前五辰为宅舍，若遇有气及吉神临之，主有好宅，门阀崇峻，子孙华显。
假令甲申人宅舍在丑，十二月生得，天乙临宅为吉。
若居无气及凶神临之，主其宅虚耗，破坏不完，祖业不守。
假令庚午人宅舍在亥，甲子旬亥落空亡，又遇劫杀临之为凶。余准此推。
命后一辰为破宅煞，若在破宅煞中，主无父祖产业或客死他乡。
又看宅纳音与本命纳音相生则吉。宅克身得好宅，身克宅必破散。
假令甲子金以己巳木为宅，二月生系宅旺合有好宅，以身克宅后当破落。
戊午火以癸亥木为宅，九月生宅冠带，十月生宅建，十一月生宅旺。
又值宅生克身必得好宅。若宅鬼旺中生者，有官则吉，无官则凶。
凡禄命虽有休旺，更论其宅以办吉凶。
沈芝云：宅怕犯破。
如甲子人以己巳是宅，如犯亥字其宅受破，命元稍薄，太岁冲年亦须破，须是为长方可断。
如丙子人得辛巳金为宅，遇乙亥流年之类是也。命好亦更动兴作方应。
凡命后五辰为田园，若居有气之乡又福神临之。主田园盈野仓库充实。假令甲子人田园在未，六月生土乘旺气，又逢天乙贵为吉。
若遇无气之乡又凶神临之，主田园瘠薄仓库空虚。
假令戊子人田园在癸未，六月生甲申旬，未落空亡。余准此例。
鬼谷遣文云：马无害【财破】禄无鬼【鬼克】食无亡【空亡】支合无元【元辰】干合无厄【六厄】旺无丧【丧门】衰无吊【吊客】妻无刃【羊刃】财无飞【飞廉】孟无孤【孤辰】季无寡【寡宿】体重须鬼，禄重须官。夫须少，妻须倍，吉须显然，凶须沉味。支干失和而塞，夫妇失时而凶。四柱主本，禄马往来，须分建破。天乙扶持，将德是冲，更办尊卑。有根而无苗实贫而尚可，甘食本气绝而花繁纵子，成而味拙至。
若贵神当位，诸煞伏藏，三元旺相，岂专神煞。
命中用煞，以五行为本，如五行得地无贵，煞而亦贵，虽有恶煞无害于事。若五行不得地，纵有吉煞，亦发不久，如冬月中花耳。
纳音者天地之舞数也，驿马学堂居长生之位，才能官职在旺相之乡，文章富贵处印库之地。如逢衰败则灭三分之一，更遇死绝则去十分之半。切忌空亡冲克，不宜刑害吞食。故同源相成，则天地舞全基本强壮。【同源相成质数为上应数次之】同类相伤，则支神气散理无复合【同类相伤如丁未刑丁丑之类】管辂曰：五行互旺，虽冲气完。五行相克，虽合气散，此之谓也。
或问人生，有始终功名富贵，有一旦崛起忽然骤兴，有始终剥落而中间奋发，有半世淹寋而晚年成就。其故何也？
答曰：莫非命也。其始终富贵，乃柱中身主专旺，其所用吉神或官印财食，俱各带禄得令，不偏不党，无刑冲克害。出门行运步步皆吉，故能成材能振耀。绍前人之基业，立当代之功名。不招谗谤不致伤害，保其终始，是命运生旺，体用俱得故也。
其一旦崛起忽然骤兴，由柱中所用贵神，悉皆得位乘旺，又且合格。奈日主无力，不能胜任其福，所以劳困堰寋。倏逢好运，生扶日干，得其强健元命，用神方为我用。我因乘之，虎啸风生大发富贵。是偏气乘和，衰以遇旺，故迎吉而发，前后迥异。
亦有日主强旺，五行煞纯不杂。奈根本原无制伏，富贵不成。惟待运来制伏煞神，化为权柄，功名显达出类超群，制神力旺发福非常。所以骤兴。由贫贱而至极品，全由行运得地方见其兴，如运不至即常人耳。
其始终奋发而中间剥落者，乃柱中日主健旺，用神亦旺，各相力停。为富室朱门之贤子，及其长大成立，要逢好曜。若大运加临元命，见其财而夺之，因其官而伤之，临其印而坏之，逢其食而枭之。遭际此运祸不胜言，所以盛年见倾而不发。
如其恶运一去，又逢好运扶持，使用神一新。譬如枯苗得雨，勃然而兴。鸿毛遇风，飘然而举，不可御也。
若半世淹蹇，晚年成就，乃四柱身强，阳刃比肩，又各争旺。惟财官煞神等物虚浮，轻少无力而成功名。出门行运又非作福之地，所以一生，饥寒劳苦剥落，直至晚年。
顿逢好运，补起财官煞神等物，假煞为权，制伏阳刃。或得权贵而显扬，或起资财而发福，当随五行清浊，以其所遇之运别之。
嗟夫穷通有命，富贵在天，孔子有是言也，岂人智力所能移易乎哉。
算命歌诀(14)
或问兴亡生死？
答曰：凡人命中有煞为用，煞神未制，则为白屋穷途之人，或作豪门卓荦之士，要逢制伏运，假煞而兴。
切不可脱制伏运，一入财乡财能党煞，再遇流年财煞助旺，并力为殃，身主孤寒。克害轻则倾家徒流，重则刑弃其身。煞神并合凶亡可畏，如此阳刃同论。
又有柱中月令，正气官星为一生富贵，惟逢财印则利。官星喜财旺以生之，印旺以护之。故令其人能行仁布德，纬国经邦，权重爵高。
之后煞神得位，岁煞并临，官化为鬼，丧身必矣。
不行煞运或行伤官运，又无印绶制之，伤官得地贵禄遭伤。丧妻克子，剥职生灾，更遇流年党他，必致身亡惨恶。
如有高见明识，知进退存亡之机，而保其身者，不遭非横，亦自己恶疾而终。
又有柱中所专用神，无官煞气，惟偏正财旺。财神当道，隐隐兴隆，积财聚富，但少贵耳。再看行运何如？如逢官禄旺乡，富贵双全。
设有不幸，财神脱局，阳刃相逢，更遇流年冲合阳刃，财神尽伤元命衰绝，阳刃生灾败亡必矣。
生死则以格局论：
如印绶见财，行财运又兼死绝，必入黄泉。柱有比肩，庶几有解。
正官见煞及伤官刑冲破害，岁运相并必死。
正财偏财见比肩分夺，阳刃劫财，岁运冲合必死。
伤官之格，财旺身弱，官煞重见，混杂冲刃，岁运又见必死。有制则伤残。
拱禄拱贵填实，又见官煞，劫亡冲刃，岁运重见即死。
日禄归时，刑冲破害见七煞，官星空亡冲刃必死。
煞官大忌岁运相并必死。
其余诸格并忌煞及填实，岁运并临必死。
会诸凶神恶煞，勾绞、元辰、亡神、劫煞、吊客、墓、病、死宫诸煞，九死一生。
财官太多身弱，元犯七煞身轻，
如丙丁日干，年月时庚辛，加酉运或庚辛年必死。
甲乙日干，庚辛月时夹杂，年运见庚辛必死。若有救则吉，无救定凶。
五行神煞，金多夭折，水盛漂流，木旺则夭，土多痴呆，火多愚顽，太过不及作此论。一不可拘，二须敢断，求其生死，决定无疑。
至若五行生死：
如壬日生在二月行申运即死，生在七月行卯运即死，乃遇生怕死，即死怕生。造化与人事一也，须并看之。
尝谓人之生死，年月日时俱皆前定，姑举一二。
如定兴张易金，嘉熙二年仲秋，以儿妇马睦阁临盆，乞灵宝泉寺当境神梦，金狗、玉鸡、黄羊、青犬次第而至逮生勇九。淮王则戊戌辛酉巳未甲戌八字，果应淮王云孙壅七公相。
亦占嗣于江文通祠，梦始出疲赤犬，再见肥黄狗在路傍，及白马立平地木左复睹赭猪联咬犬尾入屋，上土公相。自忖度乃丙戌戊戌庚午丁亥年月日时成化。岁次暮秋朔后夜半甫生子果验。
又元文式五师生大德，丁未岁正月十七日壬午申时，至明洪武己未元旦，梦中得黄羊触数七十有三至斯际果逝。
其子式敬筹六老，梦数白兔入内，姜沉闺怀，及顺帝十一年仲春甲辰眛爽产淑，正求二者四柱皆辛卯，后人有记云历周，追忆古人心，仰止高山，直到今睆兔两只生梦兆，四重辛卯又逢阴。
又白鸡、银鼠应辛酉、庚子之祥，白鸡在酉值太岁不起之兆。
由上数事观之，人之生死信前定矣哉。
若尹子常梦，巳达午厄寅灭，后见蛇入得金，坠马虎啮皆符。
孝介经三叟梦达逵，逢乙巳对局至成化，三十一年周，是干支登耋寿。四月望日进宣义郎，秩孙干父亦同前。梦后复以正德四年乙巳仲夏，遂升卫侯。又古人祈梦问子孙于土地神，得诗云：犬羊父母青龙子，赤马黄驹与白鸡，孙虎曾同翁属肖丙隆一气，应多齐解者。以其伯子生甲辰，仲子生丙午，叔子生戊午，季子生辛酉，长孙生寅，曾孙生丙戌，推算皆验。是一家祖父子孙，其生皆前定也。
又古人祈嗣社庙，神示诗云：左龙右虎赤同方，只怕炎猴及木羊，三十八年生死隔，风云际会总无常。其后生死年月日时，无不符验。
古人谓饮啄莫非前定，况功名乎！况生死乎！况子孙乎！彼不知命而妄图者，其不为鬼神所笑者几希。

襄公·襄公二十五年原文 原文
　　【经】

　　二十有五年春，齐崔杼帅师伐我北鄙。

　　夏五月乙亥，齐崔杼弑其君光。

　　公会晋侯、宋公、卫侯、郑伯、曹伯、莒子、邾子、滕子、薛伯、杞伯、小邾子于夷仪。

　　六月壬子，郑公孙舍之帅师入陈。

　　秋八月己巳，诸侯同盟于重丘。

　　公至自会。

　　卫侯入于夷仪。

　　楚屈建帅师灭舒鸠。

　　冬，郑公孙夏帅师伐陈。

　　十有二月，吴子遏伐楚，门于巢，卒。

　　【传】

　　二十五年春，齐崔杼帅师伐我北鄙，以报孝伯之师也。公患之，使告于晋。孟公绰曰：“崔子将有大志，不在病我，必速归，何患焉！其来也不寇，使民不严，异于他日。”齐师徒归。

　　齐棠公之妻，东郭偃之姊也。东郭偃臣崔武子。棠公死，偃御武子以吊焉。见棠姜而美之，使偃取之。偃曰：“男女辨姓，今君出自丁，臣出自桓，不可。”武子筮之，遇《困》之《大过》。史皆曰：“吉。”示陈文子，文子曰：“夫从风，风陨，妻不可娶也。且其《繇》曰： ‘困于石，据于蒺藜，入于其宫，不见其妻，凶。’困于石，往不济也。据于蒺藜，所恃伤也。入于其宫，不见其妻，凶，无所归也。”崔子曰：“嫠也何害？先夫当之矣。”遂取之。庄公通焉，骤如崔氏。以崔子之冠赐人，侍者曰：“不可。”公曰：“不为崔子，其无冠乎？”崔子因是，又以其间伐晋也，曰：“晋必将报。”欲弑公以说于晋，而不获间。公鞭侍人贾举而又近之，乃为崔子间公。

　　夏五月，莒为且于之役故，莒子朝于齐。甲戌，飨诸北郭。崔子称疾不视事。乙亥，公问崔子，遂从姜氏。姜入于室，与崔子自侧户出。公拊楹而歌。侍人贾举止众从者，而入闭门。甲兴。公登台而请，弗许。请盟，弗许。请自刃于庙，弗许。皆曰：“君之臣杼疾病，不能听命。近于公宫，陪臣干掫有淫者，不知二命。”公踰墙。又射之，中股，反队。遂弑之。贾举、州绰、邴师、公孙敖、封具、铎父、襄伊、偻堙皆死。祝佗父祭于高唐，至，复命。不说弁而死于崔氏。申蒯，侍渔者，退谓其宰曰：“尔以帑免，我将死。”其宰曰：“免，是反子之义也。”与之皆死。崔氏杀鬷蔑于平阴。

　　晏子立于崔氏之门外，其人曰：“死乎？”曰：“独吾君也乎哉？吾死也。”曰：“行乎？”曰：“吾罪也乎哉？吾亡也。”曰：“归乎？”曰：“君死安归？君民者，岂以陵民？社稷是主。臣君者，岂为其口实？社稷是养。故君为社稷死，则死之；为社稷亡，则亡之。若为己死而为己亡，非其私暱，谁敢任之？且人有君而弑之，吾焉得死之，而焉得亡之？将庸何归？”门启而入，枕尸股而哭，兴，三踊而出。人谓崔子：“必杀之！”崔子曰：“民之望也！舍之得民。”卢蒲癸奔晋，王何奔莒。

　　叔孙宣伯之在齐也，叔孙还纳其女于灵公。嬖，生景公。丁丑，崔杼立而相之。庆封为左相。盟国人于大宫，曰：“所不与崔、庆者。”晏子仰天叹曰：“婴所不唯忠于君利社稷者是与，有如上帝。”乃歃。辛巳，公与大夫及莒子盟。大史书曰：“崔杼弑其君。”崔子杀之。其弟嗣书而死者二人。其弟又书，乃舍之。南史氏闻大史尽死，执简以往。闻既书矣，乃还。

　　闾丘婴以帷縳其妻而载之，与申鲜虞乘而出。鲜虞推而下之，曰：“君昏不能匡，危不能救，死不能死，而知匿其暱，其谁纳之？”行及弇中，将舍。婴曰：“崔、庆其追我！”鲜虞曰：“一与一，谁能惧我？”遂舍，枕辔而寝，食马而食。驾而行，出弇中，谓婴曰：“速驱之！崔、庆之众，不可当也。”遂来奔。

　　崔氏侧庄公于北郭。丁亥，葬诸士孙之里，四翣，不跸，下车七乘，不以兵甲。

　　晋侯济自泮，会于夷仪，伐齐，以报朝歌之役。齐人以庄公说，使隰鉏请成。庆封如师，男女以班。赂晋侯以宗器、乐器。自六正、五吏、三十帅、三军之大夫、百官之正长、师旅及处守者，皆有赂。晋侯许之。使叔向告于诸侯。公使子服惠伯对曰：“君舍有罪，以靖小国，君之惠也。寡君闻命矣！”

　　晋侯使魏舒、宛没逆卫侯，将使卫与之夷仪。崔子止其帑，以求五鹿。

　　初，陈侯会楚子伐郑，当陈隧者，井堙木刊。郑人怨之。六月，郑子展、子产帅车七百乘伐陈，宵突陈城，遂入之。陈侯扶其大子偃师奔墓，遇司马桓子，曰：“载余！”曰：“将巡城。”遇贾获，载其母妻，下之而授公车。公曰：“舍而母！”辞曰：“不祥。”与其妻扶其母以奔墓，亦免。子展命师无入公宫，与子产亲御诸门。陈侯使司马桓子赂以宗器。陈侯免，拥社。使其众，男女别而累，以待于朝。子展执絷而见，再拜稽首，承饮而进献。子美入，数俘而出。祝祓社，司徒致民，司马致节，司空致地，乃还。

　　秋七月己巳，同盟于重丘，齐成故也。

　　赵文子为政，令薄诸侯之币而重其礼。穆叔见之。谓穆叔曰：“自今以往，兵其少弭矣！齐崔、庆新得政，将求善于诸侯。武也知楚令尹。若敬行其礼，道之以文辞，以靖诸侯，兵可以弭。”

　　楚薳子冯卒，屈建为令尹。屈荡为莫敖。舒鸠人卒叛。楚令尹子木伐之，及离城。吴人救之，子木遽以右师先，子彊、息桓、子捷、子骈、子盂帅左师以退。吴人居其间七日。子彊曰：“久将垫隘，隘乃禽也。不如速战！请以其私卒诱之，简师陈以待我。我克则进，奔则亦视之，乃可以免。不然，必为吴禽。”从之。五人以其私卒先击吴师。吴师奔，登山以望，见楚师不继，复逐之，傅诸其军。简师会之，吴师大败。遂围舒鸠，舒鸠溃。八月，楚灭舒鸠。

　　卫献公入于夷仪。

　　郑子产献捷于晋，戎服将事。晋人问陈之罪，对曰：“昔虞阏父为周陶正，以服事我先王。我先王赖其利器用也，与其神明之后也，庸以元女大姬配胡公，而封诸陈，以备三恪。则我周之自出，至于今是赖。桓公之乱，蔡人欲立其出。我先君庄公奉五父而立之，蔡人杀之。我又与蔡人奉戴厉公，至于庄、宣，皆我之自立。夏氏之乱，成公播荡，又我之自入，君所知也。今陈忘周之大德，蔑我大惠，弃我姻亲，介恃楚众，以冯陵我敝邑，不可亿逞。我是以有往年之告。未获成命，则有我东门之役。当陈隧者，井堙木刊。敝邑大惧不竞，而耻大姬。天诱其衷，启敝邑心。陈知其罪，授手于我。用敢献功！”晋人曰：“何故侵小？”对曰：“先王之命，唯罪所在，各致其辟。且昔天子之地一圻，列国一同，自是以衰。今大国多数圻矣！若无侵小，何以至焉？”晋人曰：“何故戎服？”对曰：“我先君武、庄，为平、桓卿士。城濮之役，文公布命曰： ‘各复旧职！’命我文公戎服辅王，以授楚捷，不敢废王命故也。”士庄伯不能诘，复于赵文子。文子曰：“其辞顺，犯顺不祥。”乃受之。

　　冬十月，子展相郑伯如晋，拜陈之功。子西复伐陈，陈及郑平。仲尼曰：“《志》有之： ‘言以足志，文以足言。’不言，谁知其志。言之无文，行而不远。晋为伯，郑入陈，非文辞不为功。慎辞哉！”

　　楚蒍掩为司马。子木使庀赋，数甲兵。甲午，蒍掩书土田，度山林，鸠薮泽，辨京陵，表淳卤，数疆潦，规偃豬，町原防，牧隰皋，井衍沃，量入修赋。赋车籍马，赋车兵、徒兵、甲楯之数。既成，以授子木，礼也。

　　十二月，吴子诸樊伐楚，以报舟师之役。门于巢。巢牛臣曰：“吴王勇而轻，若启之，将亲门。我获射之，必殪。是君也死，疆其少安！”从之。吴子门焉，牛臣隐于短墙以射之，卒。

　　楚子以灭舒鸠赏子木。辞曰：“先大夫 [插图]子之功也。”以与 [插图]掩。

　　晋程郑卒。子产始知然明，问为政焉。对曰：“视民如子。见不仁者诛之，如鹰鹯之逐鸟雀也。”子产喜，以语子大叔，且曰：“他日吾见蔑之面而已，今吾见其心矣。”子大叔问政于子产。子产曰：“政如农功，日夜思之，思其始而成其终。朝夕而行之，行无越思，如农之有畔。其过鲜矣。”

　　卫献公自夷仪使与甯喜言，甯喜许之。大叔文子闻之，曰：“乌乎！《诗》所谓‘我躬不说，皇恤我后’者，甯子可谓不恤其后矣。将可乎哉？殆必不可。君子之行，思其终也，思其复也。《书》曰： ‘慎始而敬终，终以不困。’《诗》曰： ‘夙夜匪懈，以事一人。’今甯子视君不如弈棋，其何以免乎？弈者举棋不定，不胜其耦。而况置君而弗定乎？必不免矣。九世之卿族，一举而灭之。可哀也哉！”

　　会于夷仪之岁，齐人城郏。其五月，秦、晋为成。晋韩起如秦涖盟，秦伯车如晋涖盟，成而不结。