Цагадай хаан
(?-1242)
Монголын Эзэнт Улсын бүрэлдэхүүнд багтаж байсан Цагадайн улсын эзэн. Чингис хааны хоёрдугаар хүү. хаан эцгээ дагаж. Хятад, Хорезм Улсыг дагуулах аян дайнд оролцжээ. Чингис хаан 1224 онд дөрвөн хөвгүүндээ эзэлсэн газар орноо хуваахдаа Цагадай хүүдээ Дундад Азийн өргөн уудам нутгийг эзэмшил болгон олгожээ. Цагадайн ордон Илийн хөндийд байсан боловч тэр өөрөө ихэвчлэн Өгэдэй хааны ордонд суудаг байв. Цагадай монгол хууль, ёс заншлаа дээдлэн, Лалын шашны зарим бурангуй ёсыг хатуу чанд хориглож байв. Хаан зам гүүр тавихад ихэд анхаарч байжээ.
ᠴᠠᠭᠠᠳᠠᠢ ᠬᠠᠭᠠᠨ
( ? -1242 )
ᠮᠣᠩᠭᠣᠯ ᠤᠨ ᠡᠵᠡᠨᠲᠦ ᠤᠯᠤᠰ ᠤᠨ ᠪᠦᠷᠢᠯᠳᠦᠬᠦᠨ ᠳᠦ ᠪᠠᠭᠲᠠᠵᠤ ᠪᠠᠶ᠋ᠢᠬᠰᠠᠨ ᠴᠠᠭᠠᠳᠠᠢ ᠤᠯᠤᠰ ᠤᠨ ᠡᠵᠡᠨ ᠃ ᠴᠢᠩᠭᠢᠰ ᠬᠠᠭᠠᠨ ᠤ ᠬᠣᠶᠠᠳᠤᠭᠠᠷ ᠬᠦᠦ ᠃ ᠬᠠᠭᠠᠨ ᠡᠴᠢᠭᠡ ᠪᠡᠨ ᠳᠠᠭᠠᠵᠤ ᠂ ᠬᠢᠲᠠᠳ᠂ ᠾᠤᠷᠸᠰᠮ ᠤᠯᠤᠰ ᠢ ᠳᠠᠭᠠᠭᠤᠯᠬᠤ ᠠᠶᠠᠨ ᠲᠡᠶ᠋ᠢᠨ ᠳᠦ ᠣᠷᠣᠯᠴᠠᠵᠠᠢ ᠃ ᠴᠢᠩᠭᠢᠰ ᠬᠠᠭᠠᠨ1224 ᠣᠨ ᠳᠤ ᠳᠥᠷᠪᠡᠨ ᠬᠥᠪᠡᠭᠦᠨ ᠳ᠋ᠡᠭᠡᠨ ᠡᠵᠡᠯᠡᠭᠰᠡᠨ ᠭᠠᠵᠠᠷ ᠣᠷᠣᠨ ᠢᠶ᠋ᠠᠨ ᠬᠤᠪᠢᠶᠠᠬᠤ ᠳ᠋ᠠᠭᠠᠨ ᠴᠠᠭᠠᠳᠠᠢ ᠬᠦᠦ ᠳ᠋ᠡᠭᠡᠨ ᠳᠤᠮᠳᠠᠳᠤ ᠠᠽᠢ ᠶ᠋ᠢᠨ ᠥᠷᠭᠡᠨ ᠠᠭᠤᠳᠠᠮ ᠨᠤᠲᠤᠭ ᠢ ᠡᠵᠡᠮᠰᠢᠯ ᠪᠣᠯᠭᠠᠨ ᠣᠯᠭᠣᠵᠠᠢ ᠃ ᠴᠠᠭᠠᠳᠠᠢ ᠶ᠋ᠢᠨ ᠣᠷᠳᠣᠨ ᠢᠯᠡ ᠶ᠋ᠢᠨ ᠬᠥᠨᠳᠡᠢ ᠳᠤ ᠪᠠᠶ᠋ᠢᠬᠰᠠᠨ ᠪᠣᠯᠪᠠᠴᠤ ᠲᠡᠷᠡ ᠥᠪᠡᠷ ᠢᠶ᠋ᠡᠨ ᠶᠡᠬᠡᠪᠴᠢᠯᠡᠨ ᠥᠭᠡᠳᠡᠢ ᠬᠠᠭᠠᠨ ᠤ ᠣᠷᠳᠣᠨ ᠳᠤ ᠰᠠᠭᠤᠳᠠᠭ ᠪᠠᠶ᠋ᠢᠪᠠ ᠃ ᠴᠠᠭᠠᠳᠠᠢ 《 ᠶᠡᠬᠡ ᠵᠠᠰᠠᠭ 》 ᠬᠠᠤᠯᠢ ᠶ᠋ᠢ ᠤᠯᠤᠰ ᠤᠨ ᠢᠶ᠋ᠠᠨ ᠳᠣᠲᠣᠷᠠ ᠴᠢᠩᠳᠠᠯᠠᠨ ᠰᠠᠬᠢᠭᠤᠯᠵᠤ ᠪᠠᠶ᠋ᠢᠬᠰᠠᠨ ᠢᠶ᠋ᠠᠷ ᠢᠶ᠋ᠠᠨ ᠨᠡᠷᠡ ᠳᠦ ᠭᠠᠷᠤᠭᠰᠠᠨ᠃ ᠴᠠᠭᠠᠳᠠᠢ ᠮᠣᠩᠭᠣᠯ ᠬᠠᠤᠯᠢ᠂ ᠶᠣᠰᠣ ᠵᠠᠩᠰᠢᠯ ᠢᠶ᠋ᠠᠷ ᠳᠡᠭᠡᠳᠦᠯᠡᠨ ᠂ ᠯᠠᠯᠤ ᠶ᠋ᠢᠨ ᠱᠠᠰᠢᠨ ᠤ ᠵᠠᠷᠢᠮ ᠪᠣᠷᠣᠩᠭᠤᠢ ᠶᠣᠰᠣ ᠶ᠋ᠢ ᠬᠠᠲᠠᠭᠤ ᠴᠢᠩᠳᠠ ᠬᠣᠷᠢᠬᠯᠠᠵᠤ ᠪᠠᠶ᠋ᠢᠪᠠ ᠃ ᠬᠠᠭᠠᠨ ᠵᠠᠮ ᠬᠥᠭᠥᠷᠭᠡ ᠲᠠᠯᠪᠢᠬᠤ ᠳᠤ ᠶᠡᠬᠡᠳᠡ ᠠᠩᠬᠠᠷᠴᠤ ᠪᠠᠶ᠋ᠢᠵᠠᠢ ᠃
(?-1242)
Монголын Эзэнт Улсын бүрэлдэхүүнд багтаж байсан Цагадайн улсын эзэн. Чингис хааны хоёрдугаар хүү. хаан эцгээ дагаж. Хятад, Хорезм Улсыг дагуулах аян дайнд оролцжээ. Чингис хаан 1224 онд дөрвөн хөвгүүндээ эзэлсэн газар орноо хуваахдаа Цагадай хүүдээ Дундад Азийн өргөн уудам нутгийг эзэмшил болгон олгожээ. Цагадайн ордон Илийн хөндийд байсан боловч тэр өөрөө ихэвчлэн Өгэдэй хааны ордонд суудаг байв. Цагадай монгол хууль, ёс заншлаа дээдлэн, Лалын шашны зарим бурангуй ёсыг хатуу чанд хориглож байв. Хаан зам гүүр тавихад ихэд анхаарч байжээ.
ᠴᠠᠭᠠᠳᠠᠢ ᠬᠠᠭᠠᠨ
( ? -1242 )
ᠮᠣᠩᠭᠣᠯ ᠤᠨ ᠡᠵᠡᠨᠲᠦ ᠤᠯᠤᠰ ᠤᠨ ᠪᠦᠷᠢᠯᠳᠦᠬᠦᠨ ᠳᠦ ᠪᠠᠭᠲᠠᠵᠤ ᠪᠠᠶ᠋ᠢᠬᠰᠠᠨ ᠴᠠᠭᠠᠳᠠᠢ ᠤᠯᠤᠰ ᠤᠨ ᠡᠵᠡᠨ ᠃ ᠴᠢᠩᠭᠢᠰ ᠬᠠᠭᠠᠨ ᠤ ᠬᠣᠶᠠᠳᠤᠭᠠᠷ ᠬᠦᠦ ᠃ ᠬᠠᠭᠠᠨ ᠡᠴᠢᠭᠡ ᠪᠡᠨ ᠳᠠᠭᠠᠵᠤ ᠂ ᠬᠢᠲᠠᠳ᠂ ᠾᠤᠷᠸᠰᠮ ᠤᠯᠤᠰ ᠢ ᠳᠠᠭᠠᠭᠤᠯᠬᠤ ᠠᠶᠠᠨ ᠲᠡᠶ᠋ᠢᠨ ᠳᠦ ᠣᠷᠣᠯᠴᠠᠵᠠᠢ ᠃ ᠴᠢᠩᠭᠢᠰ ᠬᠠᠭᠠᠨ1224 ᠣᠨ ᠳᠤ ᠳᠥᠷᠪᠡᠨ ᠬᠥᠪᠡᠭᠦᠨ ᠳ᠋ᠡᠭᠡᠨ ᠡᠵᠡᠯᠡᠭᠰᠡᠨ ᠭᠠᠵᠠᠷ ᠣᠷᠣᠨ ᠢᠶ᠋ᠠᠨ ᠬᠤᠪᠢᠶᠠᠬᠤ ᠳ᠋ᠠᠭᠠᠨ ᠴᠠᠭᠠᠳᠠᠢ ᠬᠦᠦ ᠳ᠋ᠡᠭᠡᠨ ᠳᠤᠮᠳᠠᠳᠤ ᠠᠽᠢ ᠶ᠋ᠢᠨ ᠥᠷᠭᠡᠨ ᠠᠭᠤᠳᠠᠮ ᠨᠤᠲᠤᠭ ᠢ ᠡᠵᠡᠮᠰᠢᠯ ᠪᠣᠯᠭᠠᠨ ᠣᠯᠭᠣᠵᠠᠢ ᠃ ᠴᠠᠭᠠᠳᠠᠢ ᠶ᠋ᠢᠨ ᠣᠷᠳᠣᠨ ᠢᠯᠡ ᠶ᠋ᠢᠨ ᠬᠥᠨᠳᠡᠢ ᠳᠤ ᠪᠠᠶ᠋ᠢᠬᠰᠠᠨ ᠪᠣᠯᠪᠠᠴᠤ ᠲᠡᠷᠡ ᠥᠪᠡᠷ ᠢᠶ᠋ᠡᠨ ᠶᠡᠬᠡᠪᠴᠢᠯᠡᠨ ᠥᠭᠡᠳᠡᠢ ᠬᠠᠭᠠᠨ ᠤ ᠣᠷᠳᠣᠨ ᠳᠤ ᠰᠠᠭᠤᠳᠠᠭ ᠪᠠᠶ᠋ᠢᠪᠠ ᠃ ᠴᠠᠭᠠᠳᠠᠢ 《 ᠶᠡᠬᠡ ᠵᠠᠰᠠᠭ 》 ᠬᠠᠤᠯᠢ ᠶ᠋ᠢ ᠤᠯᠤᠰ ᠤᠨ ᠢᠶ᠋ᠠᠨ ᠳᠣᠲᠣᠷᠠ ᠴᠢᠩᠳᠠᠯᠠᠨ ᠰᠠᠬᠢᠭᠤᠯᠵᠤ ᠪᠠᠶ᠋ᠢᠬᠰᠠᠨ ᠢᠶ᠋ᠠᠷ ᠢᠶ᠋ᠠᠨ ᠨᠡᠷᠡ ᠳᠦ ᠭᠠᠷᠤᠭᠰᠠᠨ᠃ ᠴᠠᠭᠠᠳᠠᠢ ᠮᠣᠩᠭᠣᠯ ᠬᠠᠤᠯᠢ᠂ ᠶᠣᠰᠣ ᠵᠠᠩᠰᠢᠯ ᠢᠶ᠋ᠠᠷ ᠳᠡᠭᠡᠳᠦᠯᠡᠨ ᠂ ᠯᠠᠯᠤ ᠶ᠋ᠢᠨ ᠱᠠᠰᠢᠨ ᠤ ᠵᠠᠷᠢᠮ ᠪᠣᠷᠣᠩᠭᠤᠢ ᠶᠣᠰᠣ ᠶ᠋ᠢ ᠬᠠᠲᠠᠭᠤ ᠴᠢᠩᠳᠠ ᠬᠣᠷᠢᠬᠯᠠᠵᠤ ᠪᠠᠶ᠋ᠢᠪᠠ ᠃ ᠬᠠᠭᠠᠨ ᠵᠠᠮ ᠬᠥᠭᠥᠷᠭᠡ ᠲᠠᠯᠪᠢᠬᠤ ᠳᠤ ᠶᠡᠬᠡᠳᠡ ᠠᠩᠬᠠᠷᠴᠤ ᠪᠠᠶ᠋ᠢᠵᠠᠢ ᠃
Мөнх тэнгэрийн хүчин дор.их эзэн чингис хааны суу алдар сүр хүч монголчууд биднийг өнө мөнхөд ивээх болтугай.
ᠮᠥᠩᠬᠡ ᠲᠩᠷᠢ ᠶᠢᠨ ᠬᠦᠴᠦᠨ ᠳᠣᠣᠷᠠ.ᠶᠡᠬᠡ ᠡᠵᠡᠨ ᠴᠢᠩᠭᠢᠰ ᠬᠠᠭᠠᠨ ᠰᠤᠤ ᠠᠯᠳᠠᠷ ᠰᠦᠷ ᠬᠦᠴᠦ ᠮᠣᠩᠭᠣᠯᠴᠤᠳ ᠪᠢᠳᠡᠨ ᠢ ᠥᠨᠢ ᠮᠥᠩᠬᠡᠳ ᠢᠪᠡᠭᠡᠬᠦ ᠪᠣᠯᠲᠤᠭᠠᠢ.
ᠮᠥᠩᠬᠡ ᠲᠩᠷᠢ ᠶᠢᠨ ᠬᠦᠴᠦᠨ ᠳᠣᠣᠷᠠ.ᠶᠡᠬᠡ ᠡᠵᠡᠨ ᠴᠢᠩᠭᠢᠰ ᠬᠠᠭᠠᠨ ᠰᠤᠤ ᠠᠯᠳᠠᠷ ᠰᠦᠷ ᠬᠦᠴᠦ ᠮᠣᠩᠭᠣᠯᠴᠤᠳ ᠪᠢᠳᠡᠨ ᠢ ᠥᠨᠢ ᠮᠥᠩᠬᠡᠳ ᠢᠪᠡᠭᠡᠬᠦ ᠪᠣᠯᠲᠤᠭᠠᠢ.
Зүчи хаан
(1178?-1227)
Монголын Эзэнт Улсын бүрэлдэхүүнд багтаж байсан Зүчийн улсын эзэн.
Чингис хааны ууган хүү.
Хаан эцгээ дагаж олон удаагийн дайн тулаанд оролцож явсан боловч Зүчи хүчирхийллээс аль болох зайлсхийхийг оролддог байжээ. Чингис хаан эзэлсэн Сартаул Улсаа Зүчийн мэдэлд өгч, улмаар тэр улс Зүчийн улс гэгдэх болжээ. Зүчийн улс өргөжин тэлж, хожим (Алтан Ордны Улс) болслн бөгөөд 1221-1227 онд Зүчи улсынхаа хаан байв.
ᠵᠥᠴᠢ ᠬᠠᠭᠠᠨ
(1178 ? -1227 )
ᠮᠣᠩᠭᠣᠯ ᠤᠨ ᠡᠵᠡᠨᠲᠦ ᠤᠯᠤᠰ ᠤᠨ ᠪᠦᠷᠢᠯᠳᠦᠬᠦᠨ ᠳᠦ ᠪᠠᠭᠲᠠᠵᠤ ᠪᠠᠶ᠋ᠢᠬᠰᠠᠨ ᠵᠥᠴᠢ ᠶ᠋ᠢᠨ ᠤᠯᠤᠰ ᠤᠨ ᠡᠵᠡᠨ ᠃
ᠴᠢᠩᠭᠢᠰ ᠬᠠᠭᠠᠨ ᠤ ᠤᠤᠭᠠᠨ ᠬᠦᠦ ᠃
ᠬᠠᠭᠠᠨ ᠡᠴᠢᠭᠡ ᠪᠠᠨ ᠳᠠᠭᠠᠵᠤ ᠣᠯᠤᠨ ᠤᠳᠠᠭᠠ ᠶ᠋ᠢᠨ ᠳᠠᠶ᠋ᠢᠨ ᠲᠤᠯᠤᠭᠠᠨ ᠳᠤ ᠣᠷᠣᠯᠴᠠᠵᠤ ᠶᠠᠪᠤᠭᠰᠠᠨ ᠪᠣᠯᠪᠠᠴᠤ ᠵᠥᠴᠢ ᠬᠦᠴᠦᠷᠬᠡᠶ᠋ᠢᠯᠡᠯ ᠡᠴᠡ ᠠᠯᠢ ᠪᠣᠯᠬᠤ ᠵᠠᠶ᠋ᠢᠯᠠᠰᠬᠢᠬᠦ ᠶ᠋ᠢ ᠣᠷᠣᠯᠳᠣᠳᠠᠭ ᠪᠠᠶ᠋ᠢᠵᠠᠢ ᠃
ᠴᠢᠩᠭᠢᠰ ᠬᠠᠭᠠᠨ ᠡᠵᠡᠯᠡᠭᠰᠡᠨ ᠰᠠᠷᠲᠠᠭᠤᠯ ᠤᠯᠤᠰ ᠢᠶ᠋ᠠᠨ ᠵᠥᠴᠢ ᠶ᠋ᠢᠨ ᠮᠠᠲᠠᠯ ᠳᠤ ᠥᠭᠴᠦ ᠂ ᠤᠯᠠᠮ ᠢᠶ᠋ᠠᠷ ᠲᠡᠷᠡ ᠤᠯᠤᠰ ᠵᠥᠴᠢ ᠶ᠋ᠢᠨ ᠤᠯᠤᠰ ᠭᠡᠭᠳᠡᠬᠦ ᠪᠣᠯᠵᠠᠢ ᠃ ᠵᠥᠴᠢ ᠶ᠋ᠢᠨ ᠤᠯᠤᠰ ᠥᠷᠭᠡᠵᠢᠨ ᠲᠡᠯᠡᠵᠦ ᠂ ᠬᠣᠵᠢᠮ ( ᠠᠯᠲᠠᠨ ᠣᠷᠳᠣᠨ ᠤ ᠤᠯᠤᠰ ) ᠪᠣᠯᠤᠭᠰᠠᠨ ᠪᠦᠭᠦᠳᠡ1221-1227 ᠣᠨ ᠳᠤ ᠵᠥᠴᠢ ᠲᠡᠷᠡ ᠤᠯᠤᠰ ᠤᠨ ᠢᠶ᠋ᠠᠨ ᠬᠠᠭᠠᠨ ᠪᠠᠶ᠋ᠢᠪᠠ ᠃
(1178?-1227)
Монголын Эзэнт Улсын бүрэлдэхүүнд багтаж байсан Зүчийн улсын эзэн.
Чингис хааны ууган хүү.
Хаан эцгээ дагаж олон удаагийн дайн тулаанд оролцож явсан боловч Зүчи хүчирхийллээс аль болох зайлсхийхийг оролддог байжээ. Чингис хаан эзэлсэн Сартаул Улсаа Зүчийн мэдэлд өгч, улмаар тэр улс Зүчийн улс гэгдэх болжээ. Зүчийн улс өргөжин тэлж, хожим (Алтан Ордны Улс) болслн бөгөөд 1221-1227 онд Зүчи улсынхаа хаан байв.
ᠵᠥᠴᠢ ᠬᠠᠭᠠᠨ
(1178 ? -1227 )
ᠮᠣᠩᠭᠣᠯ ᠤᠨ ᠡᠵᠡᠨᠲᠦ ᠤᠯᠤᠰ ᠤᠨ ᠪᠦᠷᠢᠯᠳᠦᠬᠦᠨ ᠳᠦ ᠪᠠᠭᠲᠠᠵᠤ ᠪᠠᠶ᠋ᠢᠬᠰᠠᠨ ᠵᠥᠴᠢ ᠶ᠋ᠢᠨ ᠤᠯᠤᠰ ᠤᠨ ᠡᠵᠡᠨ ᠃
ᠴᠢᠩᠭᠢᠰ ᠬᠠᠭᠠᠨ ᠤ ᠤᠤᠭᠠᠨ ᠬᠦᠦ ᠃
ᠬᠠᠭᠠᠨ ᠡᠴᠢᠭᠡ ᠪᠠᠨ ᠳᠠᠭᠠᠵᠤ ᠣᠯᠤᠨ ᠤᠳᠠᠭᠠ ᠶ᠋ᠢᠨ ᠳᠠᠶ᠋ᠢᠨ ᠲᠤᠯᠤᠭᠠᠨ ᠳᠤ ᠣᠷᠣᠯᠴᠠᠵᠤ ᠶᠠᠪᠤᠭᠰᠠᠨ ᠪᠣᠯᠪᠠᠴᠤ ᠵᠥᠴᠢ ᠬᠦᠴᠦᠷᠬᠡᠶ᠋ᠢᠯᠡᠯ ᠡᠴᠡ ᠠᠯᠢ ᠪᠣᠯᠬᠤ ᠵᠠᠶ᠋ᠢᠯᠠᠰᠬᠢᠬᠦ ᠶ᠋ᠢ ᠣᠷᠣᠯᠳᠣᠳᠠᠭ ᠪᠠᠶ᠋ᠢᠵᠠᠢ ᠃
ᠴᠢᠩᠭᠢᠰ ᠬᠠᠭᠠᠨ ᠡᠵᠡᠯᠡᠭᠰᠡᠨ ᠰᠠᠷᠲᠠᠭᠤᠯ ᠤᠯᠤᠰ ᠢᠶ᠋ᠠᠨ ᠵᠥᠴᠢ ᠶ᠋ᠢᠨ ᠮᠠᠲᠠᠯ ᠳᠤ ᠥᠭᠴᠦ ᠂ ᠤᠯᠠᠮ ᠢᠶ᠋ᠠᠷ ᠲᠡᠷᠡ ᠤᠯᠤᠰ ᠵᠥᠴᠢ ᠶ᠋ᠢᠨ ᠤᠯᠤᠰ ᠭᠡᠭᠳᠡᠬᠦ ᠪᠣᠯᠵᠠᠢ ᠃ ᠵᠥᠴᠢ ᠶ᠋ᠢᠨ ᠤᠯᠤᠰ ᠥᠷᠭᠡᠵᠢᠨ ᠲᠡᠯᠡᠵᠦ ᠂ ᠬᠣᠵᠢᠮ ( ᠠᠯᠲᠠᠨ ᠣᠷᠳᠣᠨ ᠤ ᠤᠯᠤᠰ ) ᠪᠣᠯᠤᠭᠰᠠᠨ ᠪᠦᠭᠦᠳᠡ1221-1227 ᠣᠨ ᠳᠤ ᠵᠥᠴᠢ ᠲᠡᠷᠡ ᠤᠯᠤᠰ ᠤᠨ ᠢᠶ᠋ᠠᠨ ᠬᠠᠭᠠᠨ ᠪᠠᠶ᠋ᠢᠪᠠ ᠃
✋热门推荐