༄༅།།རྗེ་ཙོང་ཁ་བའི་གསོལ་འདེབས་ཤར་གངས་རི་མ། 
【聖宗喀巴大師贊 · 東方雪山頌】

༄༅།།ཤར་གངས་རི་དཀར་པོའི་རྩེ་མོ་ན།།
東  方  潔  白  雪  山  頂  上
སྤྲིན་དཀར་པོ་གནམ་ལ་སྙེགས་འདྲ་བ།།
白  雲  悠  悠  升  騰  太  虛
དེ་མཐོང་བའི་མོད་ལ་བླ་མ་དྲན།།
見  彼  瞬  息  心  念  吾  師
དྲིན་བསམས་ཤིང་བསམས་ཤིང་དད་པ་སྐྱེ།།
每  念  師  恩  易  生  敬  信

སྤྲིན་དཀར་པོ་ལྡིང་བའི་ཤར་ཕྱོགས་ན།།
於  白  雲  繚  繞  之  東  方
འབྲོག་དགེ་ལྡན་རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་དེར།།
甘  丹  殊  勝  法  王  蘭  若
མཚན་བརྗོད་པར་དཀའ་བའི་དྲིན་པོ་ཆེ།།
譽  隆  恩  洪  諱  稱  其  名
ཕ་བློ་བཟང་གྲགས་པ་ཡབ་སྲས་བཞུགས།།
洛  桑  紮  巴  師  徒  同  住

ལམ་རིམ་པ་གཉིས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་སོགས།།
二  次  第  道  瑜  伽  等  等
ཆོས་ཟབ་ལ་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པར་གསུངས།།
甚  深  教  法  廣  為  宣  說
བོད་ཁ་བ་ཅན་གྱི་སྐལ་ལྡན་ལ།།
雪  域  藏  地  具  善  緣  者
མགོན་ཁྱོད་ཀྱི་བཀའ་དྲིན་བསམ་མི་ཁྱབ།།
怙  主  恩  德  不  可  思  議

སྒོས་སྙོམས་ལས་འཛིན་པའི་དགེ་འདུན་གྲུབ།།
卑  劣  愚  昧  之  根  敦  珠
བློ་ཅུང་ཆོས་ལ་ཕྱོགས་པ་འདི།།
此  心  今  稍  入  法  趣  者
རྗེ་ཡབ་སྲས་རྣམས་ཀྱི་བཀའ་དྲིན་ཡིན།།
乃  聖  師  徒  諸  之  深  恩
དྲིན་ཆེན་བར་ངེས་སོ་ཡབ་སྲས་རྣམས།།
恩  德  深  兮  摯  誠  感  泣

དུས་འདི་ནས་བྱང་ཆུབ་སྙིང་པོའི་བར།།
從  今  乃  至  成  菩  提  間
རྗེ་ཡབ་སྲས་ཁྱེད་རྣམས་མ་གཏོགས་པར།།
唯  依  師  徒  汝  眾  聖  賢
སྐྱབས་རེ་ས་གཞན་དུ་མི་འཚོལ་བས།།
除  此  以  外  別  無  皈  處
ཐུགས་བརྩེ་བའི་ལྕགས་ཀྱུས་དྲང་དུ་གསོལ།།
慈  悲  心  鉤  祈  願  攝  受

དྲིན་ཇི་བཞིན་འཁུར་བར་མ་ནུས་ཀྱང༌།།
恩  德  眾  望  未  能  肩  負
སེམས་ཆགས་སྡང་དབང་དུ་མ་སོང་བར།།
心  亦  未  著  於  諸  貪  染
མགོན་ཁྱོད་ཀྱི་བསྟན་པ་འཛིན་པ་ལ།།
為  持  怙  主  汝  之  聖  教
དུས་ནམ་ཡང་བརྩོན་པ་འགྱིད་པར་སྨོན།།
願  恒  精  進  一  切  時  中
ལར་ད་ལྟ་གངས་རིའི་ཁྲོད་འདི་ན།།
曾  妄  自  視  雪  域  之  中
རང་བསྟན་པ་འཛིན་པར་མཁས་ལེན་ཞིང༌།།
唯  己  當  是  護  教  承  人
གཞན་བསྟན་འཛིན་དགྲ་བོའི་དྭངས་མར་འཛིན།།
於  他  皆  作  障  敵  以  對
ཚུལ་འདི་ལ་སྐྱོ་བ་གཏིང་ནས་སྐྱེས།།
此  今  悲  妻  心  生  憂  疚

གཞན་ཕུང་བར་འདོད་པའི་ཀུན་སློང་དང༌།།
凡  所  動  念  詆  他  毀  彼
རྒྱུད་མཚན་འཛིན་དམ་པོས་བཅིངས་ལགས།།
功  熏  利  誘  為  名  所  縛
ལམ་མཐོན་པོར་གནས་པའི་མཁས་ལེན་བྱེད།།
心  高  倨  傲  誇  揚  自  詡
འདི་བརྟག་ན་ཀུན་གྱིས་ཁྲེལ་བའི་རྒྱུ།།
回  想  諸  種  悔  愧  難  當

ལམ་གོལ་སར་རྒས་པའི་སྡུག་ཡུས་ཀྱིས།།
自  入  歧  途  何  以  怨  尤
ཆོས་ཚུལ་བཞིན་བྱེད་པའི་གང་ཟག་ལ།།
如  法  行  之  補  特  伽  羅
རྒྱུད་ཁོང་ནས་འཁྲུགས་པའི་གདུག་སེམས་ཅན།།
懷  惡  與  彼  心  續  渾  然
གདོན་ཐུགས་ལ་ཞུགས་པ་མ་ལགས་སམ།།
莫  非  我  心  著  魔  者  耶

དགྲ་ཉོན་མོངས་འདུལ་ཐབས་མི་བྱེད་པར།།
不  求  調  伏  障  惱  之  法
གཤགས་འགྱེད་པ་ཙམ་གྱི་འཆད་ཉན་ཡང༌།།
僅  僅  聽  聞  略  作  答  辯
འདྲེ་ཤར་སྒོའི་ཕྱོགས་སུ་གནས་པ་ལ།།
如  是  魔  處  東  門  方  向
གླུད་ནུབ་སྒོར་གཏོང་བ་དོན་རེ་ཆུང༌།།
替  身  食  子  卻  送  西  門
དོན་དེ་ལྟར་གོ་བའི་བཤེས་གཉེན་རྣམས།།
如  是  領  會  善  識  者  我
སྤྱིར་ལུས་ཅན་ཀུན་ལ་བཀའ་དྲིན་བསམ།།
須  長  惦  念  有  情  恩  德
སྒོས་ཆོས་མཛད་ཡོངས་ལ་དག་སྣང་སྦྱོང༌།།
效  彼  一  切  梵  行  凈  相
དགྲ་ནང་ན་འདུག་པའི་ཉོན་མོངས་འདུལ།།
內  心  障  惱  倘  有  令  伏

མི་ཁོ་བོའི་རྗེས་འཇུག་གྲོགས་པོ་རྣམས།།
相  隨  於  我  諸  善  益  友
ཡིད་ཕྱོགས་སུ་ལྷུང་བས་མི་འཆིང་བར།།
無  有  偏  私  不  受  紛  擾
བློ་གཟུ་བོར་གནས་པའི་རྟོག་དཔྱོད་ཀྱིས།།
住  平  等  心  慎  作  思  惟
ལམ་དྲང་པོར་ཞུགས་པ་ཅིས་ཀྱང་ལེགས།།
當  行  正  道  任  皆  至  勝
གཏམ་འདི་ལ་བརྟེན་ནས་འགྲོ་བ་རྣམས།།
依  我  所  言  一  切  有  情
བྱམས་སྙིང་རྗེས་དྲངས་པའི་སེམས་བསྐྱེད་དང༌།།
令  生  慈  心  大  悲  作  引
དབྱིངས་སྤྲོས་བྲལ་རྟོགས་པའི་ལྟ་བ་ཡིས།།
證  得  法  界  空  性  正  見
དཔལ་བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་མྱུར་ཐོབ་ཤོག།
速  疾  願  成  無  上  菩  提

སྐུ་ལ་མཚན་དཔེའི་དཔལ་འབར་ཞིང༌།།
勝  妙  相  好  身  莊  嚴
གསུང་དབྱངས་ཡན་ལག་དྲུག་ཅུས་བརྒྱན།།
六  十  梵  音  語  莊  嚴
ཐུགས་ནི་ཟབ་ཡངས་མཁྱེན་བརྩེའི་གཏེར།།
悲  智  寶  藏  意  莊  嚴
དཔལ་ལྡན་བླ་མའི་བཀྲ་ཤིས་ཤོག།
具  德  上  師  吉  祥  來

ཅེས་པ་འདི་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཆེན་པོ་དགེ་
འདུན་གྲུབ་པ་དཔལ་བཟང་པོས་གདུངས་དབྱངས་སུ་མཛད་པའོ།།
此乃一切智賢德，根敦珠巴所造之悲歌。

寒山顶上月轮孤，照见晴空一物无，

可贵天然无价宝，埋在五阴溺身沤。

因众生不识本心，所以，世尊以无尽悲心示种种法门，欲令众生尽此一生即可圆转五浊，成就菩提道果。而在诸多法门之中，净土持名一法则如一枝芬陀利横处五浊，不仅契理契机、三根普被，且因其词约义赅、谛理精微而为诸佛所叹、九界同遵。

一、序引无量

在《无量寿经》序分中有这样一段话：“如来以无尽大悲，矜哀三界，所以出兴于世，光阐道教，欲拯济群萌，惠以真实之利。”“如来以无尽大悲，矜哀三界。”净土法门对于地狱道的众生，一直到等觉菩萨都同样摄受，所以叫“无尽大悲”。可是，因三界中的众生都各具无尽的烦恼和无尽的痛苦，求离无期、求出无门，此更是佛陀所当矜哀的对象，于是，便有了一个无问自说引众导归的“从是西方过十万亿佛土，有世界名曰极乐”的究竟宝所。从理上说，大悲是无尽的，矜哀的是九界。可是，因为三界众生的痛苦太炽，特别是现值此世的众生，因为欲利所迷，现代网络更是无穷无尽无限制的复制种种惑业，使众生不知不觉中令轮回变本加厉的更续，永无止息，所以，佛陀悲愍，将矜哀的重心放在三界。

二、释迦劝信

于是，为渡三界苦顽众生令其一期成就，也就有了无问自说的《阿弥陀经》。此经中分四次叙说“彼佛国土”所“成就如是功德庄严”。此后，又悲愍的示劝 “若有众生闻是说者，应当发愿生彼国土”。因为现世众生慧根浅薄，或因业种子所障本具之善根福德，而不能即刻信受无疑，于是，经中佛复更举六方诸佛之所护念和劝信，来证成佛言真实不虚。诸佛均说：“汝等众生，当信是称赞不可思议功德一切诸佛所护念经。”此处的重重叠劝，只是为了令众生速入极乐宝所。此是释迦牟尼佛劝信劝愿之处，也是十方诸佛出广长舌赞是实言，可令众生一期快速成就之无上妙法。

然，总有众生不信不解，存疑存虑，且总是执世间多变之物为永恒。如认为世间法律是信誉的保障，父母是子女的依赖，名利是生活的所极，快乐是幸福的表相。然而，殊不知，种种我们所认知的依赖实际上皆是不可信，不可爱，不光泽，不永恒的。唯有此一句佛名最胜方便、快捷，可以摄尽九界众生。九界即含括了二乘声闻菩萨等圣者，诸圣尚摄，何况是如我等这般生死凡夫呢？可是，仍有众生因根机不同而有疑虑，佛于经末便直言：“释迦牟尼佛能为甚难希有之事，能于娑婆国土五浊恶世劫浊、见浊、烦恼浊、众生浊、命浊中，得阿耨多罗三藐三菩提，为诸众生说是一切世间难信之法。舍利弗！当知我于五浊恶世，行此难事；得阿耨多罗三藐三菩提，为一切世间说此难信之法，是为甚难！”佛知信此实则为难，有此叹语。却正是这样的无智悲苦众生，让佛不能弃舍，于是，一愿一愿的摄尽，一愿一愿的引导，令九界众生皆在阿弥陀佛的无尽愿海之中。

三、弥陀悲愿

多染的世界和多幻的生活，让我们不知生死该所归何处所向何门，终日摸索推求，令心不得安宁。殊不知，寻寻觅觅修炼中，唯有此净土法门可以以一句佛名，令我们此生心有所指，毕生心有所归，令生死当生成办，永不退转。持此念佛法门不需要光灿的文凭，不需要会各种华表的语言，更不需要写诸多的论文凭参影吊，并非它的无级，而是此法如此的简便易行，当下信愿持名，即可直入佛界，令修德圆满，性德展现，这也正是唯一佛乘的真实之利。正如经中所说：“若有善男子善女人闻是经受持者，及闻诸佛名者，皆得不退转于阿耨多罗三藐三菩提。”

四、祖师证成

蕅益大师言：“一句阿弥陀佛，即释迦本师于五浊恶世所得之阿耨多罗三藐三菩提。”大师在《弥陀要解》中也清楚的示显净土所具的诸不思议，深显净土一法圆收圆超一切法门的殊胜微妙。令众生“难信能信，易行当行”：

一、不俟断惑，横超三界。因为是仗佛力故可以带业往生，横超三界故当信佛力之真实不虚及无上功德。

二、圆净四土，圆证三身。西方极乐横具四土，一得往生，便可无诸恶苦，成满一切诸乐。

三、信愿持名，不假余行。此法只需持得一佛名，不须诸多方便观法等，易行易得，稳当无虞。

四、十念一念，皆得往生。至诚十念，乃至一念，信愿坚固，即可往生。

五、十方诸佛，同时护念。持此‘南无阿弥陀佛’一句佛名，即蒙十方诸佛之所护念，无忧无虑。

略说有此，若广说其无上功德，则昼夜不能穷尽，且此生即可成就，何乐不为，何苦弃信呢？于是，蕅益大师复叮嘱：“净土迢迢不涉程，阎浮礼诵已功成”。以显此妙法所妙之处。

五、一期成办

此《弥陀要解》的详学释解，不仅可令欲一生成办生死事业的行人更通详此至圆至顿的成佛法门，且在一步步的实践过程中，对于法门殊特悬妙之疑惑，也在慢慢释解而至日益诚挚。让行人找到了一条捷径，可以唱首小调（念佛），以快乐无忧的姿态（是心作佛），安稳的乘搭在佛愿大船（他力成就）中快速成佛（是心即佛）。

水清澄澄莹，彻底自然见，心中无一事，万境不能转。

心既不妄起，永劫无改变，若能如是知，是知无背面。

《华严经》上说“方便即是究竟”。善财童子五十三参，参了种种法门之后，最后要导归极乐，一切方便的最后是以极乐为究竟彻底的方便。是故行人只需念得一句佛号，即可当下成就，归于圆乘，不劳寻觅。正所谓：

灵台之上示光寿，一句弥陀作翰舟。

乘此即可心寂寂，独居天地自悠悠。

[微风]
《聖觀自在菩薩功德讚》
西天譯經三藏朝奉大夫試鴻臚卿傳法大師
臣施護奉 詔譯

歸命最聖觀自在，滿月妙相蓮華生，
能以無畏施有情，我今稱讚彼功德。
一切善法悉具足，頂戴諸佛大智冠，
福慧莊嚴最上尊，是故歸命蓮華手。
兩頰圓滿紅白色，鼻相脩直妙端嚴，
齒如珂雪密復齊，四牙平正而具足。
梵音清響復深妙，一切聞者生愛心，
凡所宣說眾語言，柔和善順而甘美。
常以大悲方便力，救度一切苦眾生，
自利利他眾導師，是故歸命蓮華手。
雙眉同彼初生月，身相猶如真紫金，
眾寶為鬘以莊嚴，一切見者無厭足。
敷鹿皮衣而為座，最上自在眾中尊，
身諸相分悉周圓，是故歸命蓮華手。
上妙細㲲為絡腋，摩尼珠寶作耳環，
世出世寶所莊嚴，最上自在最尊勝。
諸善功德皆滿足，一切世間大法王，
能開種種方便門，是故歸命蓮華手。
罪業眾生微塵數，無量劫來處輪迴，
菩薩常生方便心，化度悉令歸智聚。
放慈悲光照一切，以最上法施眾生，
普令有情證菩提，是故歸命蓮華手。
所有阿鼻大地獄，菩薩慈悲往現身，
破壞彼趣悉無餘，閻摩獄卒生驚怖。
彼諸業報眾生類，咸皆離苦罪銷除，
惡趣能以智火焚，是故歸命蓮華手。
具足悲智行願力，欲色界中皆現身，
於法自在利群生，閻摩眷屬悉歡喜。
破壞一切罪業境，令諸苦惱不復生，
有情離苦得清涼，是故歸命蓮華手。
我今稱讚大聖者，最上色相無等倫，
無礙自在三界尊，普施眾生無所畏。
度脫有情出苦海，斷彼三毒煩惱根，
咸令得住安樂中，是故歸命蓮華手。
所有一切餓鬼眾，針咽大腹及臭毛，
如是等類數甚多，晝夜受彼飢渴苦。
由彼飢渴火所逼，互相吞噉苦惱生，
菩薩悲願力所持，往彼現身而救濟。
先化種種美飲食，各各令飽益身胑，
復為宣說正法門，一切得離諸苦惱。
菩薩悲智方便力，能入一切趣類中，
利行同事攝有情，是故歸命蓮華手。
身有大摩尼珠寶，常出淨妙眾光明，
普照世間諸暗暝，映蔽日月而不現。
所有夜叉羅剎等，蒙光照者悉歸依，
觀眾生心令斷疑，是故歸命蓮華手。
大力阿修羅王眾，鬪諍勇猛而難調，
菩薩亦現彼趣中，方便說法而化度。
彼聞法已斷疑惑，各各生於慈善心，
能施最上妙法門，是故歸命蓮華手。
菩薩曾遊諸天界，入一妙環天子宮，
隨順方便開化門，彼天悉無諸所施。
是時天子生苦惱，菩薩即為現珍財，
令彼天子滿施心，是故歸命蓮華手。
所有一切貪欲者，常為煩惱火所燒，
得見菩薩善威容，即能迴心思正法。
世間貪瞋癡盛者，恭敬頂禮大聖尊，
三毒煩惱獲銷除，是故歸命蓮華手。
眾生界分無邊際，蜫蟲螻蟻數無窮，
菩薩亦以慈悲心，處處方便而化度。
世間或時值飢饉，即變所食濟群生，
咸令息彼飢渴心，是故歸命蓮華手。
若見眾生處大海，舡筏破壞欲漂沈，
菩薩慈悲現馬身，令其攀附而得渡。
眾生乘舡在大海，菩薩隨意使其風，
若順若逆濟眾生，咸令遠離諸怖畏。
菩薩已離三界苦，圓滿三摩地法門，
復能攝化諸有情，數等虛空無邊際。
菩薩已離種種怖，所謂羅剎諸部多，
必舍左及拏吉泥，邪迷一切惡鬼眾。
大水大火并盜賊，虎狼蟲獸及刀兵，
疾病毒藥與邪明，乃至王刑禁縛等。
菩薩自得遠離已，而復為彼諸眾生，
自利利他大導師，最上大悲無畏者。
菩薩已具諸梵行，如日月分照世間，
人天稱讚大聖尊，是為最上真梵行。
菩薩常住三摩地，無邊功德為所依，
隨順方便現所居，補陀落山為住止。
其山高廣復殊妙，種種珍寶以莊嚴，
彼有寶樹數甚多，低羅迦及瞻波等。
有諸異鳥止其上，常出清淨妙好音，
如是莊嚴聖所居，禮敬瞻仰而獲福。
俱尾囉并嚩嚕乃，及彼閻摩等三天，
乾闥婆王修羅王，夜叉王及諸龍主。
乃至部多等諸類，若天若神一切王 ，
晝夜各生恭敬心，歸依稱讚真聖者。
彼等如是稱讚已，一切所欲皆隨心，
大富快樂壽命長，勇猛精進具威德。
息除無量諸苦惱，夢中怖畏亦不生，
乃至壽命欲終時，菩薩現身而安慰。
聖觀自在功德海，無量無邊無有窮 ，
假以百舌千劫中，稱揚讚歎不能盡。