#历史[超话]##韩国[超话]#
[Tổng quan Sơ kì Triều Tiên]
Võ thần dưới triều Cao Ly là Lý Thành Quế mượn cơ hội chinh phạt Liêu Đông (Trung Quốc) vào năm 1388 đã tiến hành đảo chính và giành lấy chính quyền. Sau khi lần lượt đưa Xương Vương (창왕,昌王) và Cung Nhượng Vương (공양왕,恭讓王) lên vương vị rồi phế họ thì Lý Thành Quế đã thâu tóm được chính quyền và quân quyền rồi tiếp tục tiến hành cải cách trên mọi mặt, nắm cả quyền lực về kinh tế. Tiếp đến con trai Lý Phương Viễn (이방원,李芳遠) của Lý Thành Quế trừ khử được Trịnh Mộng Châu (정몽주,鄭夢周) chủ trương duy trì chính quyền Cao Ly với Cao Ly Cải cách luận (고려 개혁론,高麗 改革論). Tháng 7 năm 1392, Lý Thành Quế đã buộc Cung Nhượng Vương thoái vị rồi tự lập ra một triều đại mới trở thành Triều Tiên Thái Tổ. Năm 1393, xin phép nhà Minh (Trung Quốc) đổi Quốc hiệu là Triều Tiên và do lòng dân có ác cảm với Khai Kinh. Vì vậy, ngài đã dời đô đến Hán Dương và thực hiện nhiều cải cách.
Trong thời gian tại vị, Thái Tổ hầu như đã trao quyền lực cho các khai quốc công thần thông qua việc thành lập Công Thần Đô Giám (공신도감,功臣都監). Tuy nhiên người mà không lộng quyền trong số những khai quốc công thần của Triều Tiên thì có Lý Phương Viễn lại là người đã gây ra sự biến “Vương tử chi loạn lần 1” (제1차왕자의난,第1次王子의亂) nhằm để trừ khử Trịnh Đạo Truyền (정도전,鄭道傳) rồi thâu tóm chính quyền mặc dù ngoài mặt là nhường vị trí Đại vương cho anh mình là Vĩnh An Đại quân (영안대군,永安大君). Sau sự cố trên Thái Tổ đã thoái vị nhường ngôi cho con trai thứ hai của mình là Lý Phương Quả (이방과,李芳果), tức vua Định Tông. Nhưng 2 năm sau Lý Phương Viễn tiếp tục phát động sự biến tương tự là Vương tử chi loạn lần 2 (제2차왕자의난,第2次王子의亂). Sau sự kiện này Định Tông đã nhường ngôi cho Lý Phương Viễn lên ngôi trở thành vua Thái Tông. Trong những năm tại vị Thái Tông đã hoàn thiện chế độ quan liêu để đẩy mạnh vương quyền và xây dựng một thể chế thống trị lấy vua làm trung tâm.
Đến thời của Thế Tông Đại vương tại vị từ năm 1418 đến năm 1450 là một thời kì chính trị ổn định nên ông đã tập trung vào phát triển ở mọi mặt như giáo dục, quân sự, khoa học và văn hóa. Trong quân sự có thể kể đến việc duy trì sự yên bình ở biên giới phía bắc, vua Thế Tông đã xác định lại biên giới bằng Tứ quận lục trấn và thông qua việc chinh phạt Đối Mã Đảo (대마도,對馬島) đã ngăn cản được sự cướp bóc của quân Nhật. Còn về giáo dục ông đã thiết lập Tập Hiền Điện (집현전,集賢殿) là nơi nghiên cứu những chính sách để phát triển giáo dục và cũng là nơi sáng tạo ra Huấn Dân Chính Âm (훈민정음,訓民正音) - bảng chữ cái đầu tiên của người Triều Tiên, nền tảng của Hangeul (한글) ngày nay. Khoa học kỹ thuật sản sinh ra những phát minh mang tính đột phá đi đầu như dụng cụ đo lượng mưa Trắc vũ khí (측우기,測雨器) và bản in kim loại (금속활자,金屬活字) đầu tiên trên thế giới giúp cho thời bây giờ có thể in số lượng sách lớn truyền bá để giáo hóa dân chúng. Ngoài ra còn có đồng hồ mặt trời (해시계,日咎) và Hồn Thiên Nghi (혼천의,渾天儀) là dụng cụ dùng để quan sát thiên văn cũng là những phát mình vĩ đại dưới thời Thế Tông. Vua Thế Tông còn góp phần định hình lại âm nhạc truyền thống, âm nhạc dân tộc ở bán đảo Triều Tiên, sáng tạo ra Nhạc Tế Lễ Tông Miếu (종묘제례악,宗廟祭禮樂) phục vụ cho việc tế lễ trong Vương thất.
Ngoại giao trong thời kì này được áp dụng theo chính sách Sự Đại Giao Lân (사대교린,事大交隣) để thiết lập quan hệ ngoại giao với nhà Minh và các quốc gia lân cận. Theo đó Sự Đại là việc triều cống cho nhà Minh và nhận sách phong ban thưởng như là một nước chư hầu. Điểm này Triều Tiên đã có tính tự chủ và là một nước độc lập hơn so với Cao Ly vì thời điểm trước đó Cao Ly được xem là một nước thuộc địa của nhà Nguyên (Trung Quốc) không có nhiều quyền tự chủ. Thêm vào đó bằng việc thảo phạt tộc người Nữ Chân (여진족,女眞族) và chinh phạt Đối Mã Đảo thì Triều Tiên cũng đã bắt đầu nhận triều cống từ những tộc người Nữ Chân và Đối Mã Đảo như là một nước chư hầu, chính là Giao Lân.
Trong giai đoạn vua Thế Tông trị vì đã áp dụng “Nghị Chính Phủ thự sự chế” (의정부서사제,議政府署事制) giống với thời Thái Tổ, nghĩa là quyền lực không tập trung nhiều trong tay vua mà sẽ phân quyền cho cơ quan tối cao là Nghị Chính Phủ lo liệu các việc lớn nhỏ sau khi Tam Thừa Chính hội ý và Lục Tào Phán Thư có nghĩa vụ phải báo cáo công việc lên Nghị Chính Phủ và làm theo chỉ thị của cơ quan này. Nhưng sau khi Thủ Dương Đại Quân (수양대군,首陽大君) gây ra chính biến Quý Dậu Tĩnh Nạn (계유정난,癸酉靖難) để trừ khử Kim Tông Thụy (김종서,金宗瑞) là cố mệnh Đại thần phò tá Ấu Vương Đoan Tông và lưu đày hoặc thủ tiêu những Đại quân và Đại thần của Thế Tông. Cuối cùng là ép Đoan Tông uống thuốc độc tự tử ở tuổi 17 và giành lấy chính quyền để trở thành Thế Tổ. Nhằm nâng cao vương quyền trong tay, vua Thế Tổ đã bãi bỏ “Nghị Chính Phủ thự sự chế” mà thay bằng “Lục Tào trực khải chế” (육조직계제,六曹直啓制) mà vua Thái Tông đã từng chủ trương. Nghĩa là thay vì phải báo cáo và làm theo chỉ thị của Nghị Chính Phủ thì nay Lục Tào Phán Sự phải trực tiếp báo cáo lên Đại vương làm cho Nghị Chính Phủ chỉ hữu danh mà vô thực và làm tăng quyền lực trong tay vua. Trong quá trình này vua Thế Tổ cũng đã thanh trừng không ít các quan lại và bãi bỏ Tập Hiền Điện nơi nuôi dưỡng hiền tài cho quốc gia mà chủ yếu noi theo vua Thái Tông là tập trung vào việc thâu tóm quyền lực về tay vua và giới hạn quyền hành của bá quan. Nhưng đến thời cháu của Thế Tổ là vua Thành Tông lại khuyến khích Nho học nên đã cho thành lập Hoằng Văn Quán đảm nhận chức năng giống với Tập Hiền Điện từng bị bãi bỏ.
Đến cuối thế kỉ 15 thì Sĩ Lâm Phái ở các địa phương đã bắt đầu nuôi dưỡng thế lực trong chính trường nên Yến Sơn Quân đã thanh trừng một số lượng lớn Nho sĩ qua hai sự kiện lớn là Mậu Ngọ Sĩ Họa (무오사화,戊午士禍) và Giáp Tí Sĩ Họa (갑자사화,甲子士禍). Nhưng cuối cùng Yến Sơn Quân lại bị chính Sĩ Lâm Phái lật đổ thông qua chính biến Trung Tông Phản Chính và sau sự kiện đó mà Sĩ Lâm Phái đã có thể tiến thân ồ ạt vào chính quyền trung ương. Sự kiện Trung Tông Phản Chính cũng chính là mốc thời điểm kết thúc giai đoạn Sơ kì Triều Tiên – thời kì lập quốc và xây dựng nhà nước cũng như là hoàn thiện các thể chế, pháp luật.
___
Những điều cần biết:
1. Khai Kinh (개경,開京): ý chỉ Khai Thành (개성,開城) là kinh đô dưới thời Cao Ly nằm ở Tây Bắc tỉnh Kinh Kỳ.
2. Tứ quận lục trấn (사군육진,四郡六鎭): Tứ quận ý chỉ bốn quận nằm ở thượng lưu sông Áp Lục là Lữ Diên (여연,閭延), Từ Thành (자성,慈城), Mậu Xương (무창,茂昌) và Ngưu Nhuế (우예,虞芮). Lục trấn ý chỉ sáu trấn nằm ở hạ lưu sông Đầu Mãn là Chung Thành (종성,鐘城), Ổn Thành (온성,穩城), Hội Ninh (회령,會寧), Khánh Nguyên (경원,慶源), Khánh Hưng (경흥,慶興) và Phú Ninh (부령,富寧).
3. Tam Thừa Chính (삼승정,三承政): là ba chức quan đứng đầu Nghị Chính Phủ gồm Lãnh Nghị Chính (영의정,領議政), Tả Nghị Chính (좌의정,左議政) và Hữu Nghị Chính (우의정,右議政).
4. Phán Thư (판서,判書): là chức quan Chính nhị phẩm đứng đầu các tào. Tương đương chức Thượng thư (尙書).
___
Tài liệu tham khảo:
1. Wikipedia.
2. Triều Tiên Vương triều thực lục (조선왕조실록,조선왕조실록).
3. Đọc Triều Tiên Vương triều thực lục bằng một quyển (한권으로 읽는 조선왕조실록), Park Young Gyu, 2004.
[Tổng quan Sơ kì Triều Tiên]
Võ thần dưới triều Cao Ly là Lý Thành Quế mượn cơ hội chinh phạt Liêu Đông (Trung Quốc) vào năm 1388 đã tiến hành đảo chính và giành lấy chính quyền. Sau khi lần lượt đưa Xương Vương (창왕,昌王) và Cung Nhượng Vương (공양왕,恭讓王) lên vương vị rồi phế họ thì Lý Thành Quế đã thâu tóm được chính quyền và quân quyền rồi tiếp tục tiến hành cải cách trên mọi mặt, nắm cả quyền lực về kinh tế. Tiếp đến con trai Lý Phương Viễn (이방원,李芳遠) của Lý Thành Quế trừ khử được Trịnh Mộng Châu (정몽주,鄭夢周) chủ trương duy trì chính quyền Cao Ly với Cao Ly Cải cách luận (고려 개혁론,高麗 改革論). Tháng 7 năm 1392, Lý Thành Quế đã buộc Cung Nhượng Vương thoái vị rồi tự lập ra một triều đại mới trở thành Triều Tiên Thái Tổ. Năm 1393, xin phép nhà Minh (Trung Quốc) đổi Quốc hiệu là Triều Tiên và do lòng dân có ác cảm với Khai Kinh. Vì vậy, ngài đã dời đô đến Hán Dương và thực hiện nhiều cải cách.
Trong thời gian tại vị, Thái Tổ hầu như đã trao quyền lực cho các khai quốc công thần thông qua việc thành lập Công Thần Đô Giám (공신도감,功臣都監). Tuy nhiên người mà không lộng quyền trong số những khai quốc công thần của Triều Tiên thì có Lý Phương Viễn lại là người đã gây ra sự biến “Vương tử chi loạn lần 1” (제1차왕자의난,第1次王子의亂) nhằm để trừ khử Trịnh Đạo Truyền (정도전,鄭道傳) rồi thâu tóm chính quyền mặc dù ngoài mặt là nhường vị trí Đại vương cho anh mình là Vĩnh An Đại quân (영안대군,永安大君). Sau sự cố trên Thái Tổ đã thoái vị nhường ngôi cho con trai thứ hai của mình là Lý Phương Quả (이방과,李芳果), tức vua Định Tông. Nhưng 2 năm sau Lý Phương Viễn tiếp tục phát động sự biến tương tự là Vương tử chi loạn lần 2 (제2차왕자의난,第2次王子의亂). Sau sự kiện này Định Tông đã nhường ngôi cho Lý Phương Viễn lên ngôi trở thành vua Thái Tông. Trong những năm tại vị Thái Tông đã hoàn thiện chế độ quan liêu để đẩy mạnh vương quyền và xây dựng một thể chế thống trị lấy vua làm trung tâm.
Đến thời của Thế Tông Đại vương tại vị từ năm 1418 đến năm 1450 là một thời kì chính trị ổn định nên ông đã tập trung vào phát triển ở mọi mặt như giáo dục, quân sự, khoa học và văn hóa. Trong quân sự có thể kể đến việc duy trì sự yên bình ở biên giới phía bắc, vua Thế Tông đã xác định lại biên giới bằng Tứ quận lục trấn và thông qua việc chinh phạt Đối Mã Đảo (대마도,對馬島) đã ngăn cản được sự cướp bóc của quân Nhật. Còn về giáo dục ông đã thiết lập Tập Hiền Điện (집현전,集賢殿) là nơi nghiên cứu những chính sách để phát triển giáo dục và cũng là nơi sáng tạo ra Huấn Dân Chính Âm (훈민정음,訓民正音) - bảng chữ cái đầu tiên của người Triều Tiên, nền tảng của Hangeul (한글) ngày nay. Khoa học kỹ thuật sản sinh ra những phát minh mang tính đột phá đi đầu như dụng cụ đo lượng mưa Trắc vũ khí (측우기,測雨器) và bản in kim loại (금속활자,金屬活字) đầu tiên trên thế giới giúp cho thời bây giờ có thể in số lượng sách lớn truyền bá để giáo hóa dân chúng. Ngoài ra còn có đồng hồ mặt trời (해시계,日咎) và Hồn Thiên Nghi (혼천의,渾天儀) là dụng cụ dùng để quan sát thiên văn cũng là những phát mình vĩ đại dưới thời Thế Tông. Vua Thế Tông còn góp phần định hình lại âm nhạc truyền thống, âm nhạc dân tộc ở bán đảo Triều Tiên, sáng tạo ra Nhạc Tế Lễ Tông Miếu (종묘제례악,宗廟祭禮樂) phục vụ cho việc tế lễ trong Vương thất.
Ngoại giao trong thời kì này được áp dụng theo chính sách Sự Đại Giao Lân (사대교린,事大交隣) để thiết lập quan hệ ngoại giao với nhà Minh và các quốc gia lân cận. Theo đó Sự Đại là việc triều cống cho nhà Minh và nhận sách phong ban thưởng như là một nước chư hầu. Điểm này Triều Tiên đã có tính tự chủ và là một nước độc lập hơn so với Cao Ly vì thời điểm trước đó Cao Ly được xem là một nước thuộc địa của nhà Nguyên (Trung Quốc) không có nhiều quyền tự chủ. Thêm vào đó bằng việc thảo phạt tộc người Nữ Chân (여진족,女眞族) và chinh phạt Đối Mã Đảo thì Triều Tiên cũng đã bắt đầu nhận triều cống từ những tộc người Nữ Chân và Đối Mã Đảo như là một nước chư hầu, chính là Giao Lân.
Trong giai đoạn vua Thế Tông trị vì đã áp dụng “Nghị Chính Phủ thự sự chế” (의정부서사제,議政府署事制) giống với thời Thái Tổ, nghĩa là quyền lực không tập trung nhiều trong tay vua mà sẽ phân quyền cho cơ quan tối cao là Nghị Chính Phủ lo liệu các việc lớn nhỏ sau khi Tam Thừa Chính hội ý và Lục Tào Phán Thư có nghĩa vụ phải báo cáo công việc lên Nghị Chính Phủ và làm theo chỉ thị của cơ quan này. Nhưng sau khi Thủ Dương Đại Quân (수양대군,首陽大君) gây ra chính biến Quý Dậu Tĩnh Nạn (계유정난,癸酉靖難) để trừ khử Kim Tông Thụy (김종서,金宗瑞) là cố mệnh Đại thần phò tá Ấu Vương Đoan Tông và lưu đày hoặc thủ tiêu những Đại quân và Đại thần của Thế Tông. Cuối cùng là ép Đoan Tông uống thuốc độc tự tử ở tuổi 17 và giành lấy chính quyền để trở thành Thế Tổ. Nhằm nâng cao vương quyền trong tay, vua Thế Tổ đã bãi bỏ “Nghị Chính Phủ thự sự chế” mà thay bằng “Lục Tào trực khải chế” (육조직계제,六曹直啓制) mà vua Thái Tông đã từng chủ trương. Nghĩa là thay vì phải báo cáo và làm theo chỉ thị của Nghị Chính Phủ thì nay Lục Tào Phán Sự phải trực tiếp báo cáo lên Đại vương làm cho Nghị Chính Phủ chỉ hữu danh mà vô thực và làm tăng quyền lực trong tay vua. Trong quá trình này vua Thế Tổ cũng đã thanh trừng không ít các quan lại và bãi bỏ Tập Hiền Điện nơi nuôi dưỡng hiền tài cho quốc gia mà chủ yếu noi theo vua Thái Tông là tập trung vào việc thâu tóm quyền lực về tay vua và giới hạn quyền hành của bá quan. Nhưng đến thời cháu của Thế Tổ là vua Thành Tông lại khuyến khích Nho học nên đã cho thành lập Hoằng Văn Quán đảm nhận chức năng giống với Tập Hiền Điện từng bị bãi bỏ.
Đến cuối thế kỉ 15 thì Sĩ Lâm Phái ở các địa phương đã bắt đầu nuôi dưỡng thế lực trong chính trường nên Yến Sơn Quân đã thanh trừng một số lượng lớn Nho sĩ qua hai sự kiện lớn là Mậu Ngọ Sĩ Họa (무오사화,戊午士禍) và Giáp Tí Sĩ Họa (갑자사화,甲子士禍). Nhưng cuối cùng Yến Sơn Quân lại bị chính Sĩ Lâm Phái lật đổ thông qua chính biến Trung Tông Phản Chính và sau sự kiện đó mà Sĩ Lâm Phái đã có thể tiến thân ồ ạt vào chính quyền trung ương. Sự kiện Trung Tông Phản Chính cũng chính là mốc thời điểm kết thúc giai đoạn Sơ kì Triều Tiên – thời kì lập quốc và xây dựng nhà nước cũng như là hoàn thiện các thể chế, pháp luật.
___
Những điều cần biết:
1. Khai Kinh (개경,開京): ý chỉ Khai Thành (개성,開城) là kinh đô dưới thời Cao Ly nằm ở Tây Bắc tỉnh Kinh Kỳ.
2. Tứ quận lục trấn (사군육진,四郡六鎭): Tứ quận ý chỉ bốn quận nằm ở thượng lưu sông Áp Lục là Lữ Diên (여연,閭延), Từ Thành (자성,慈城), Mậu Xương (무창,茂昌) và Ngưu Nhuế (우예,虞芮). Lục trấn ý chỉ sáu trấn nằm ở hạ lưu sông Đầu Mãn là Chung Thành (종성,鐘城), Ổn Thành (온성,穩城), Hội Ninh (회령,會寧), Khánh Nguyên (경원,慶源), Khánh Hưng (경흥,慶興) và Phú Ninh (부령,富寧).
3. Tam Thừa Chính (삼승정,三承政): là ba chức quan đứng đầu Nghị Chính Phủ gồm Lãnh Nghị Chính (영의정,領議政), Tả Nghị Chính (좌의정,左議政) và Hữu Nghị Chính (우의정,右議政).
4. Phán Thư (판서,判書): là chức quan Chính nhị phẩm đứng đầu các tào. Tương đương chức Thượng thư (尙書).
___
Tài liệu tham khảo:
1. Wikipedia.
2. Triều Tiên Vương triều thực lục (조선왕조실록,조선왕조실록).
3. Đọc Triều Tiên Vương triều thực lục bằng một quyển (한권으로 읽는 조선왕조실록), Park Young Gyu, 2004.
[兔子] 2020--天猫年货节，每满300减30
天猫主会场：https://t.cn/Ais4QUTl【1月2日--16日】
淘宝主会场：https://t.cn/Ais4QS5p【1月3日--10日】
聚划算会场：https://t.cn/Ais48qNC【1月2日--10日】
猫超主会场：https://t.cn/Ais4Re1s【1月1日--31日】
服饰主会场：https://t.cn/Ais487tv，男女鞋：https://t.cn/Ais4E5ji
女装：https://t.cn/Ais4Qgh7，男装：https://t.cn/Ais4RpNL
运动户外：https://t.cn/Ais4R7Xm，内衣：https://t.cn/Ais4RAZh
大牌美妆：https://t.cn/Ais4RyJm，潮流个护：https://t.cn/Ais4EI7m
纸品家清：https://t.cn/Ais4n0x3，箱包服配：https://t.cn/Ais4nKFE
食品生鲜：https://t.cn/Ais48Fpm，休闲零食：https://t.cn/Ais4EOqR
粮油速食：https://t.cn/Ais4nMXw，年味餐饮：https://t.cn/Ais4nXNz
潮流数码：https://t.cn/Ais4R6Pp，手机会场：https://t.cn/Ais4mUAr
医药会场：https://t.cn/Ais48dJC，医美会场：https://t.cn/Ais48QGe
黄金珠宝：https://t.cn/Ais4EJFf，手表眼镜：https://t.cn/Ais4Ea8k
大小家电：https://t.cn/Ais4RjaY，灯具灯饰：https://t.cn/Ais4nEJt
天猫主会场：https://t.cn/Ais4QUTl【1月2日--16日】
淘宝主会场：https://t.cn/Ais4QS5p【1月3日--10日】
聚划算会场：https://t.cn/Ais48qNC【1月2日--10日】
猫超主会场：https://t.cn/Ais4Re1s【1月1日--31日】
服饰主会场：https://t.cn/Ais487tv，男女鞋：https://t.cn/Ais4E5ji
女装：https://t.cn/Ais4Qgh7，男装：https://t.cn/Ais4RpNL
运动户外：https://t.cn/Ais4R7Xm，内衣：https://t.cn/Ais4RAZh
大牌美妆：https://t.cn/Ais4RyJm，潮流个护：https://t.cn/Ais4EI7m
纸品家清：https://t.cn/Ais4n0x3，箱包服配：https://t.cn/Ais4nKFE
食品生鲜：https://t.cn/Ais48Fpm，休闲零食：https://t.cn/Ais4EOqR
粮油速食：https://t.cn/Ais4nMXw，年味餐饮：https://t.cn/Ais4nXNz
潮流数码：https://t.cn/Ais4R6Pp，手机会场：https://t.cn/Ais4mUAr
医药会场：https://t.cn/Ais48dJC，医美会场：https://t.cn/Ais48QGe
黄金珠宝：https://t.cn/Ais4EJFf，手表眼镜：https://t.cn/Ais4Ea8k
大小家电：https://t.cn/Ais4RjaY，灯具灯饰：https://t.cn/Ais4nEJt
New Year, Same Me. They said I needed to drink more water... So you see it there in the pic. If I show it here its real right? l
新的一年，还是原来的我。他们都叫我多喝水… 所以你们看图片吧。我都发博了，证明我是真的喝了对吧？
#大爷的退休生活##韦爸与胖丫##韦德#
新的一年，还是原来的我。他们都叫我多喝水… 所以你们看图片吧。我都发博了，证明我是真的喝了对吧？
#大爷的退休生活##韦爸与胖丫##韦德#
✋热门推荐