༄༅།།རྗེ་ཙོང་ཁ་བའི་གསོལ་འདེབས་ཤར་གངས་རི་མ། 
【聖宗喀巴大師贊 · 東方雪山頌】

༄༅།།ཤར་གངས་རི་དཀར་པོའི་རྩེ་མོ་ན།།
東  方  潔  白  雪  山  頂  上
སྤྲིན་དཀར་པོ་གནམ་ལ་སྙེགས་འདྲ་བ།།
白  雲  悠  悠  升  騰  太  虛
དེ་མཐོང་བའི་མོད་ལ་བླ་མ་དྲན།།
見  彼  瞬  息  心  念  吾  師
དྲིན་བསམས་ཤིང་བསམས་ཤིང་དད་པ་སྐྱེ།།
每  念  師  恩  易  生  敬  信

སྤྲིན་དཀར་པོ་ལྡིང་བའི་ཤར་ཕྱོགས་ན།།
於  白  雲  繚  繞  之  東  方
འབྲོག་དགེ་ལྡན་རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་དེར།།
甘  丹  殊  勝  法  王  蘭  若
མཚན་བརྗོད་པར་དཀའ་བའི་དྲིན་པོ་ཆེ།།
譽  隆  恩  洪  諱  稱  其  名
ཕ་བློ་བཟང་གྲགས་པ་ཡབ་སྲས་བཞུགས།།
洛  桑  紮  巴  師  徒  同  住

ལམ་རིམ་པ་གཉིས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་སོགས།།
二  次  第  道  瑜  伽  等  等
ཆོས་ཟབ་ལ་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པར་གསུངས།།
甚  深  教  法  廣  為  宣  說
བོད་ཁ་བ་ཅན་གྱི་སྐལ་ལྡན་ལ།།
雪  域  藏  地  具  善  緣  者
མགོན་ཁྱོད་ཀྱི་བཀའ་དྲིན་བསམ་མི་ཁྱབ།།
怙  主  恩  德  不  可  思  議

སྒོས་སྙོམས་ལས་འཛིན་པའི་དགེ་འདུན་གྲུབ།།
卑  劣  愚  昧  之  根  敦  珠
བློ་ཅུང་ཆོས་ལ་ཕྱོགས་པ་འདི།།
此  心  今  稍  入  法  趣  者
རྗེ་ཡབ་སྲས་རྣམས་ཀྱི་བཀའ་དྲིན་ཡིན།།
乃  聖  師  徒  諸  之  深  恩
དྲིན་ཆེན་བར་ངེས་སོ་ཡབ་སྲས་རྣམས།།
恩  德  深  兮  摯  誠  感  泣

དུས་འདི་ནས་བྱང་ཆུབ་སྙིང་པོའི་བར།།
從  今  乃  至  成  菩  提  間
རྗེ་ཡབ་སྲས་ཁྱེད་རྣམས་མ་གཏོགས་པར།།
唯  依  師  徒  汝  眾  聖  賢
སྐྱབས་རེ་ས་གཞན་དུ་མི་འཚོལ་བས།།
除  此  以  外  別  無  皈  處
ཐུགས་བརྩེ་བའི་ལྕགས་ཀྱུས་དྲང་དུ་གསོལ།།
慈  悲  心  鉤  祈  願  攝  受

དྲིན་ཇི་བཞིན་འཁུར་བར་མ་ནུས་ཀྱང༌།།
恩  德  眾  望  未  能  肩  負
སེམས་ཆགས་སྡང་དབང་དུ་མ་སོང་བར།།
心  亦  未  著  於  諸  貪  染
མགོན་ཁྱོད་ཀྱི་བསྟན་པ་འཛིན་པ་ལ།།
為  持  怙  主  汝  之  聖  教
དུས་ནམ་ཡང་བརྩོན་པ་འགྱིད་པར་སྨོན།།
願  恒  精  進  一  切  時  中
ལར་ད་ལྟ་གངས་རིའི་ཁྲོད་འདི་ན།།
曾  妄  自  視  雪  域  之  中
རང་བསྟན་པ་འཛིན་པར་མཁས་ལེན་ཞིང༌།།
唯  己  當  是  護  教  承  人
གཞན་བསྟན་འཛིན་དགྲ་བོའི་དྭངས་མར་འཛིན།།
於  他  皆  作  障  敵  以  對
ཚུལ་འདི་ལ་སྐྱོ་བ་གཏིང་ནས་སྐྱེས།།
此  今  悲  妻  心  生  憂  疚

གཞན་ཕུང་བར་འདོད་པའི་ཀུན་སློང་དང༌།།
凡  所  動  念  詆  他  毀  彼
རྒྱུད་མཚན་འཛིན་དམ་པོས་བཅིངས་ལགས།།
功  熏  利  誘  為  名  所  縛
ལམ་མཐོན་པོར་གནས་པའི་མཁས་ལེན་བྱེད།།
心  高  倨  傲  誇  揚  自  詡
འདི་བརྟག་ན་ཀུན་གྱིས་ཁྲེལ་བའི་རྒྱུ།།
回  想  諸  種  悔  愧  難  當

ལམ་གོལ་སར་རྒས་པའི་སྡུག་ཡུས་ཀྱིས།།
自  入  歧  途  何  以  怨  尤
ཆོས་ཚུལ་བཞིན་བྱེད་པའི་གང་ཟག་ལ།།
如  法  行  之  補  特  伽  羅
རྒྱུད་ཁོང་ནས་འཁྲུགས་པའི་གདུག་སེམས་ཅན།།
懷  惡  與  彼  心  續  渾  然
གདོན་ཐུགས་ལ་ཞུགས་པ་མ་ལགས་སམ།།
莫  非  我  心  著  魔  者  耶

དགྲ་ཉོན་མོངས་འདུལ་ཐབས་མི་བྱེད་པར།།
不  求  調  伏  障  惱  之  法
གཤགས་འགྱེད་པ་ཙམ་གྱི་འཆད་ཉན་ཡང༌།།
僅  僅  聽  聞  略  作  答  辯
འདྲེ་ཤར་སྒོའི་ཕྱོགས་སུ་གནས་པ་ལ།།
如  是  魔  處  東  門  方  向
གླུད་ནུབ་སྒོར་གཏོང་བ་དོན་རེ་ཆུང༌།།
替  身  食  子  卻  送  西  門
དོན་དེ་ལྟར་གོ་བའི་བཤེས་གཉེན་རྣམས།།
如  是  領  會  善  識  者  我
སྤྱིར་ལུས་ཅན་ཀུན་ལ་བཀའ་དྲིན་བསམ།།
須  長  惦  念  有  情  恩  德
སྒོས་ཆོས་མཛད་ཡོངས་ལ་དག་སྣང་སྦྱོང༌།།
效  彼  一  切  梵  行  凈  相
དགྲ་ནང་ན་འདུག་པའི་ཉོན་མོངས་འདུལ།།
內  心  障  惱  倘  有  令  伏

མི་ཁོ་བོའི་རྗེས་འཇུག་གྲོགས་པོ་རྣམས།།
相  隨  於  我  諸  善  益  友
ཡིད་ཕྱོགས་སུ་ལྷུང་བས་མི་འཆིང་བར།།
無  有  偏  私  不  受  紛  擾
བློ་གཟུ་བོར་གནས་པའི་རྟོག་དཔྱོད་ཀྱིས།།
住  平  等  心  慎  作  思  惟
ལམ་དྲང་པོར་ཞུགས་པ་ཅིས་ཀྱང་ལེགས།།
當  行  正  道  任  皆  至  勝
གཏམ་འདི་ལ་བརྟེན་ནས་འགྲོ་བ་རྣམས།།
依  我  所  言  一  切  有  情
བྱམས་སྙིང་རྗེས་དྲངས་པའི་སེམས་བསྐྱེད་དང༌།།
令  生  慈  心  大  悲  作  引
དབྱིངས་སྤྲོས་བྲལ་རྟོགས་པའི་ལྟ་བ་ཡིས།།
證  得  法  界  空  性  正  見
དཔལ་བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་མྱུར་ཐོབ་ཤོག།
速  疾  願  成  無  上  菩  提

སྐུ་ལ་མཚན་དཔེའི་དཔལ་འབར་ཞིང༌།།
勝  妙  相  好  身  莊  嚴
གསུང་དབྱངས་ཡན་ལག་དྲུག་ཅུས་བརྒྱན།།
六  十  梵  音  語  莊  嚴
ཐུགས་ནི་ཟབ་ཡངས་མཁྱེན་བརྩེའི་གཏེར།།
悲  智  寶  藏  意  莊  嚴
དཔལ་ལྡན་བླ་མའི་བཀྲ་ཤིས་ཤོག།
具  德  上  師  吉  祥  來

ཅེས་པ་འདི་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཆེན་པོ་དགེ་
འདུན་གྲུབ་པ་དཔལ་བཟང་པོས་གདུངས་དབྱངས་སུ་མཛད་པའོ།།
此乃一切智賢德，根敦珠巴所造之悲歌。

【聖宗喀巴大師贊 · 東方雪山頌】

༄༅།།ཤར་གངས་རི་དཀར་པོའི་རྩེ་མོ་ན།།
夏 康 日 嘎 波 孜 莫 內
東 方 潔 白 雪 山 頂 上
སྤྲིན་དཀར་པོ་གནམ་ལ་སྙེགས་འདྲ་བ།།
珍 嘎 波 喃 拉 尼 扎 哇
白 雲 悠 悠 升 騰 太 虛
དེ་མཐོང་བའི་མོད་ལ་བླ་མ་དྲན།།
提 童 维 么 拉 喇 玛 禅
見 彼 瞬 息 心 念 吾 師
དྲིན་བསམས་ཤིང་བསམས་ཤིང་དད་པ་སྐྱེ།།
辰 桑 行 桑 行 贴 巴 给
每 念 師 恩 易 生 敬 信

སྤྲིན་དཀར་པོ་ལྡིང་བའི་ཤར་ཕྱོགས་ན།།
珍 嘎 波 顶 维 夏 邱 呐
於 白 雲 繚 繞 之 東 方
འབྲོག་དགེ་ལྡན་རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་དེར།།
卓 给 颠 囊 巴 给 哇 提
甘 丹 殊 勝 法 王 蘭 若
མཚན་བརྗོད་པར་དཀའ་བའི་དྲིན་པོ་ཆེ།།
参 觉 巴 嘎 哇 辰 波 齐
譽 隆 恩 洪 諱 稱 其 名
ཕ་བློ་བཟང་གྲགས་པ་ཡབ་སྲས་བཞུགས།།
怕 洛 桑 查 巴 呦 塞 修
洛 桑 紮 巴 師 徒 同 住

图片

ལམ་རིམ་པ་གཉིས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་སོགས།།
朗 仁 巴 尼 给 涅 玖 嗦
二 次 第 道 瑜 伽 等 等
ཆོས་ཟབ་ལ་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པར་གསུངས།།
却 搜 拉 行 都 给 吧 颂
甚 深 教 法 廣 為 宣 說
བོད་ཁ་བ་ཅན་གྱི་སྐལ་ལྡན་ལ།།
蕃 卡 哇 坚 剋 给 颠 拉
雪 域 藏 地 具 善 緣 者
མགོན་ཁྱོད་ཀྱི་བཀའ་དྲིན་བསམ་མི་ཁྱབ།།
衮 亏 给 哈 辰 桑 米 邱
怙 主 恩 德 不 可 思 議

སྒོས་སྙོམས་ལས་འཛིན་པའི་དགེ་འདུན་གྲུབ།།
魁 纽 列 增 呗 给 顿 珠
卑 劣 愚 昧 之 根 敦 珠
བློ་ཅུང་ཆོས་ལ་ཕྱོགས་པ་འདི།།
洛 囧 却 拉 邱 巴 提 尼
此 心 今 稍 入 法 趣 者
རྗེ་ཡབ་སྲས་རྣམས་ཀྱི་བཀའ་དྲིན་ཡིན།།
杰 呦 塞 囊 给 嘎 辰 赢
乃 聖 師 徒 諸 之 深 恩
དྲིན་ཆེན་བར་ངེས་སོ་ཡབ་སྲས་རྣམས།།
辰 千 哇 馁 嗦 呦 塞 囊
恩 德 深 兮 摯 誠 感 泣

图片

དུས་འདི་ནས་བྱང་ཆུབ་སྙིང་པོའི་བར།།
推 提 內 强 邱 宁 波 怕
從 今 乃 至 成 菩 提 間
རྗེ་ཡབ་སྲས་ཁྱེད་རྣམས་མ་གཏོགས་པར།།
杰 呦 塞 剋 囊 玛 朵 巴
唯 依 師 徒 汝 眾 聖 賢
སྐྱབས་རེ་ས་གཞན་དུ་མི་འཚོལ་བས།།
玖 日 撒 咸 突 米 崔 维
除 此 以 外 別 無 皈 處
ཐུགས་བརྩེ་བའི་ལྕགས་ཀྱུས་དྲང་དུ་གསོལ།།
突 孜 维 加 玖 昌 突 虽
慈 悲 心 鉤 祈 願 攝 受

དྲིན་ཇི་བཞིན་འཁུར་བར་མ་ནུས་ཀྱང༌།།
辰 吉 行 苦 哇 嘛 女 蒋
恩 德 眾 望 未 能 肩 負
སེམས་ཆགས་སྡང་དབང་དུ་མ་སོང་བར།།
森 洽 当 旺 突 玛 颂 哇
心 亦 未 著 於 諸 貪 染
མགོན་ཁྱོད་ཀྱི་བསྟན་པ་འཛིན་པ་ལ།།
衮 却 给 颠 巴 增 巴 拉
為 持 怙 主 汝 之 聖 教
དུས་ནམ་ཡང་བརྩོན་པ་འགྱིད་པར་སྨོན།།
推 囊 央 尊 巴 剋 巴 闷
願 恒 精 進 一 切 時 中

图片

ལར་ད་ལྟ་གངས་རིའི་ཁྲོད་འདི་ན།།
拉 它 达 康 日 垂 提 那
曾 妄 自 視 雪 域 之 中
རང་བསྟན་པ་འཛིན་པར་མཁས་ལེན་ཞིང༌།།
让 颠 巴 增 巴 凯 连 行
唯 己 當 是 護 教 承 人
གཞན་བསྟན་འཛིན་དགྲ་བོའི་དྭངས་མར་འཛིན།།
咸 颠 增 扎 维 唐 玛 增
於 他 皆 作 障 敵 以 對
ཚུལ་འདི་ལ་སྐྱོ་བ་གཏིང་ནས་སྐྱེས།།
崔 提 拉 玖 哇 订 內 给
此 今 悲 妻 心 生 憂 疚

གཞན་ཕུང་བར་འདོད་པའི་ཀུན་སློང་དང༌།།
咸 坡 哇 堆 呗 衮 隆 唐
凡 所 動 念 詆 他 毀 彼
རྒྱུད་མཚན་འཛིན་དམ་པོས་བཅིངས་ལགས་ཀྱང༌།།
局 参 增 唐 悲 经 拉 蒋
功 熏 利 誘 為 名 所 縛
ལམ་མཐོན་པོར་གནས་པའི་མཁས་ལེན་བྱེད།།
朗 吞 波 內 呗 剋 连 切
心 高 倨 傲 誇 揚 自 詡
འདི་བརྟག་ན་ཀུན་གྱིས་ཁྲེལ་བའི་རྒྱུ།།
提 达 那 衮 给 柴 维 玖
回 想 諸 種 悔 愧 難 當

图片

ལམ་གོལ་སར་རྒས་པའི་སྡུག་ཡུས་ཀྱིས།།
朗 魁 撒 剋 呗 渡 域 吉
自 入 歧 途 何 以 怨 尤
ཆོས་ཚུལ་བཞིན་བྱེད་པའི་གང་ཟག་ལ།།
却 崔 行 切 呗 康 撒 拉
如 法 行 之 補 特 伽 羅
རྒྱུད་ཁོང་ནས་འཁྲུགས་པའི་གདུག་སེམས་ཅན།།
局 空 內 楚 呗 渡 森 坚
懷 惡 與 彼 心 續 渾 然
གདོན་ཐུགས་ལ་ཞུགས་པ་མ་ལགས་སམ།།
屯 突 拉 修 巴 嘛 拉 桑
莫 非 我 心 著 魔 者 耶

དགྲ་ཉོན་མོངས་འདུལ་ཐབས་མི་བྱེད་པར།།
扎 纽 莫 堆 投 米 切 吧
不 求 調 伏 障 惱 之 法
གཤགས་འགྱེད་པ་ཙམ་གྱི་འཆད་ཉན་ཡང༌།།
夏 给 巴 藏 给 切 年 央
僅 僅 聽 聞 略 作 答 辯
འདྲེ་ཤར་སྒོའི་ཕྱོགས་སུ་གནས་པ་ལ།།
哲 夏 贵 邱 素 內 巴 拉
如 是 魔 處 東 門 方 向
གླུད་ནུབ་སྒོར་གཏོང་བ་དོན་རེ་ཆུང༌།།
绿 努 郭 动 哇 吞 日 穷
替 身 食 子 卻 送 西 門

图片

དོན་དེ་ལྟར་གོ་བའི་བཤེས་གཉེན་རྣམས།།
吞 提 达 果 维 协 念 囊
如 是 領 會 善 識 者 我
སྤྱིར་ལུས་ཅན་ཀུན་ལ་བཀའ་དྲིན་བསམ།།
吉 绿 坚 衮 拉 嘎 辰 桑
須 長 惦 念 有 情 恩 德
སྒོས་ཆོས་མཛད་ཡོངས་ལ་དག་སྣང་སྦྱོང༌།།
柜 却 仔 雍 拉 它 囊 炯
效 彼 一 切 梵 行 凈 相
དགྲ་ནང་ན་འདུག་པའི་ཉོན་མོངས་འདུལ།།
扎 囊 那 渡 呗 纽 莫 堆
內 心 障 惱 倘 有 令 伏

མི་ཁོ་བོའི་རྗེས་འཇུག་གྲོགས་པོ་རྣམས།།
米 阔 维 杰 玖 绰 波 囊
相 隨 於 我 諸 善 益 友
ཡིད་ཕྱོགས་སུ་ལྷུང་བས་མི་འཆིང་བར།།
益 邱 素 隆 维 米 齐 吧
無 有 偏 私 不 受 紛 擾
བློ་གཟུ་བོར་གནས་པའི་རྟོག་དཔྱོད་ཀྱིས།།
洛 素 哦 內 呗 多 觉 给
住 平 等 心 慎 作 思 惟
ལམ་དྲང་པོར་ཞུགས་པ་ཅིས་ཀྱང་ལེགས།།
朗 尝 波 修 巴 吉 蒋 咧
當 行 正 道 任 皆 至 勝

图片

གཏམ་འདི་ལ་བརྟེན་ནས་འགྲོ་བ་རྣམས།།
丹 提 拉 颠 內 卓 哇 囊
依 我 所 言 一 切 有 情
བྱམས་སྙིང་རྗེས་དྲངས་པའི་སེམས་བསྐྱེད་དང༌།།
强 宁 吉 禅 呗 散 给 唐
令 生 慈 心 大 悲 作 引
དབྱིངས་སྤྲོས་བྲལ་རྟོགས་པའི་ལྟ་བ་ཡིས།།
英 锥 摘 多 呗 答 哇 益
證 得 法 界 空 性 正 見
དཔལ་བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་མྱུར་ཐོབ་ཤོག།
边 拉 美 强 邱 纽 脱 修
速 疾 願 成 無 上 菩 提

图片

སྐུ་ལ་མཚན་དཔེའི་དཔལ་འབར་ཞིང༌།།
咕 拉 参 呗 别 巴 性
勝 妙 相 好 身 莊 嚴
གསུང་དབྱངས་ཡན་ལག་དྲུག་ཅུས་བརྒྱན།།
颂 央 咽 拉 楚 居 甘
六 十 梵 音 語 莊 嚴
ཐུགས་ནི་ཟབ་ཡངས་མཁྱེན་བརྩེའི་གཏེར།།
突 內 嗖 央 啃 孜 滴
悲 智 寶 藏 意 莊 嚴
དཔལ་ལྡན་བླ་མའི་བཀྲ་ཤིས་ཤོག།
边 颠 拉 美 扎 西 修
具 德 上 師 吉 祥 來

ཅེས་པ་འདི་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཆེན་པོ་དགེ་
འདུན་གྲུབ་པ་དཔལ་བཟང་པོས་གདུངས་དབྱངས་སུ་མཛད་པའོ།།
此乃一切智賢德，根敦珠巴所造之悲歌。

古者大王处丰、镐之间，地方百里，行仁义而怀西戎，遂王天下。 徐偃王处汉东，地方五百里，行仁义，割地而朝者三十有六国。荆文王恐其害己也， 举兵伐徐，遂灭之。故文王行仁义而王天下，偃王行仁义而丧其国， 是仁义用于古不用于今也。故曰：世异则事异。当舜之时，有苗不服，禹将伐之。舜曰：“不可。上德不厚而行武，非道也。”乃修教三年，执干戚舞，有苗乃服。共工之战， 铁铦矩者及乎敌，铠甲不坚者伤乎体。是干戚用于古不用于今也。 故曰：事异则备变。上古竞于道德，中世逐于智谋，当今争于气力。齐将攻鲁， 鲁使子贡说之。齐人曰：“子言非不辩也，吾所欲者土地也，非斯言所谓也。”遂举兵伐鲁， 去门十里以为界。故偃王仁义而徐亡，子贡辩智而鲁削。以是言之， 夫仁义辩智，非所以持国也。去偃王之仁，息子贡之智，循徐、鲁之力使敌万乘，则齐、 荆之欲不得行于二国矣。

　　夫古今异俗，新故异备。如欲以宽缓之政，治急世之民，犹无辔策而御马，此不知之患也。今儒、墨皆称先王兼爱天下，则视民如父母。何以明其然也？曰：“司寇行刑，君为之不举乐；闻死刑之报，君为流涕。”此所举先王也。 夫以君臣为如父子则必治，推是言之，是无乱父子也。人之情性莫先于父母， 皆见爱而未必治也，虽厚爱矣，奚遽不乱？今先王之爱民，不过父母之爱子， 子未必不乱也，则民奚遽治哉？且夫以法行刑，而君为之流涕，此以效仁，非以为治也。 夫垂泣不欲刑者，仁也；然而不可不刑者，法也。先王胜其法，不听其泣， 则仁之不可以为治亦明矣。

　　且民者固服于势，寡能怀于义。仲尼，天下圣人也，修行明道以游海内， 海内说其仁、美其义而为服役者七十人。盖贵仁者寡，能义者难也。故以天下之大，而为服役者七十人，而仁义者一人。鲁哀公，下主也，南面君国， 境内之民莫敢不臣。民者固服于势，诚易以服人，故仲尼反为臣而哀公顾为君。仲尼非怀其义，服其势也。故以义则仲尼不服于哀公，乘势则哀公臣仲尼。 今学者之说人主也，不乘必胜之势，而务行仁义则可以王，是求人主之必及仲尼， 而以世之凡民皆如列徒，此必不得之数也。

　　今有不才之子，父母怒之弗为改，乡人谯之弗为动，师长教之弗为变。 夫以父母之爱、乡人之行、师长之智，三美加焉，而终不动，其胫毛不改。州部之吏，操官兵，推公法，而求索奸人，然后恐惧，变其节，易其行矣。 故父母之爱不足以教子，必待州部之严刑者，民固骄于爱、听于威矣。故十仞之城， 楼季弗能逾者，峭也；千仞之山，跛牂易牧者，夷也。故明王峭其法而严其刑也。布帛寻常，庸人不释；铄金百溢，盗跖不掇。不必害，则不释寻常；必害手， 则不掇百溢。故明主必其诛也。是以赏莫如厚而信，使民利之；罚莫如重而必，使民畏之； 法莫如一而固，使民知之。故主施赏不迁，行诛无赦，誉辅其赏，毁随其罚，则贤、不肖俱尽其力矣。

　　今则不然。其有功也爵之，而卑其士官也；以其耕作也赏之，而少其家业也；以其不收也外之，而高其轻世也；以其犯禁罪之，而多其有勇也。毁誉、 赏罚之所加者，相与悖缪也，故法禁坏而民愈乱。今兄弟被侵，必攻者，廉也；知友辱，随仇者，贞也。廉贞之行成，而君上之法犯矣。人主尊贞廉之行，而忘犯禁之罪，故民程于勇，而吏不能胜也。不事力而衣食，谓之能；不战功而尊， 则谓之贤。贤能之行成，而兵弱而地荒矣。人主说贤能之行，而忘兵弱地荒之祸， 则私行立而公利灭矣。

　　儒以文乱法，侠以武犯禁，而人主兼礼之，此所以乱也。夫离法者罪， 而诸先王以文学取；犯禁者诛，而群侠以私剑养。故法之所非，君之所取；吏之所诛，上之所养也。法、趣、上、下，四相反也，而无所定，虽有十黄帝不能治也。 故行仁义者非所誉，誉之则害功；文学者非所用，用之则乱法。楚之有直躬， 其父窃羊，而谒之吏。令尹曰：“杀之！”以为直于君而曲于父，报而罪之。 以是观之，夫君之直臣，父之暴子也。鲁人从君战，三战三北。仲尼问其故， 对曰：“吾有老父，身死莫之养也。”仲尼以为孝，举而上之。以是观之， 夫父之孝子，君之背臣也。故令尹诛而楚奸不上闻，仲尼赏而鲁民易降北。上下之利， 若是其异也，而人主兼举匹夫之行，而求致社稷之福，必不几矣。